Вамба Намжилович был поэтом-лириком в душе. Оставил нам в наследство много рассказов, размышлений о времени, проникновенных стихов о родине, родителях, друзьях, природе родного края на бурятском языке.
ТYрэл хэлэн
Оршолон байдалай
Ордоhондо дайрагдаад
Ондоо хэлэндэ
Олонхимнай ороол
ТYрэл шуhан
ТYYхэтэ хэлэеэ
ТYргөөр мартахын
Туйлда хурөөл.
Абай Гэсэр
Алтан тобшо
Аламжа мэргэн
Агуу гоохон
Алдарта ехэ
Аман зохеолнууд
Онтохо, таабари
Оньhон YгэнYYд
Удха тYгэлдэр
Уран шYлэгYYд
Уянгата hайхан
Урданай дуунууд
Υндэhэн буряад
Хэлэн дээрээ
Yлэмжэ гоёор
Зэдэлдэг бэлэйл.
Эсэгэ Yбгэ
Эминсэг хулинсагайм
Эртэ урдаhаа
Энэ хурэтэр
Эрдэни мэтэ
ЭгYYридэ нангинаар
Асаржа ерэhэн
Аман зохёонууд
Арад зонойм
ТYYхэ домогууд
Абари заншал
Аяг журам
Аха захые
ХYндэлжэ гурим
Арюун hайхан
Олон ёhые
Агшан богонихон
Хугасаа дотор
Арад зомной
Алдажа болохол.
Дороhоо ургаhан
Долонгир хурса
Дорюун ухаатай
Доодо Yетэмни
Этигэхэ, найдаха
Эдир нухэдни
Угаа залгаха
Ухаатай хYбYYдни
Урданайнгаа юумые
Удхалан hэргээжэ
Угайнгаа хэлые
Урмашан хугжөөжэ
ТYлиhэн галайнгаа
ТYYдэг носоогыт
ТYрэл арадайнгаа
ТYYхэ бусаагыт.
1991 оной август hара
Талын малшан
YYрэй сагаан толонтой
Yрдилдэжэ ходо ябадаг
Yглөөнэй улаан нарые
Yргэн таладаа угтадаг.
Холын булагай гуртэда
Хонон Yнжэн байрладаг
Хони малаа харахадаа
Хоёр нюдэндөө хайрладаг.
Хонгор талын малшан
Хурдан бэрхэ ажалшан.
Аглаг тэнюун дайдадаа
Аялга hайхан дуутай
Айдар бэрхэ ажалаараа
Арадайнгаа дунда суутай.
Yри хyyгэд олонтой
Yнэр баян алдартай
Yндэр дээдэ хайраhаа
YбсYYдYYрэн ордентой.
Yргэн талын малшан
Yнэн сэхэ ажалшан.
Хyдэлмэри ажалай хажуугаар
Хамтын уялга дYYргэнэ.
Хуули засагай зургаанда
Хурдан мэдээ хYргэнэ.
Зууhаа зууе гэhэн
Зорилго уялга абанхай
Заабари мэргэжэл тааруулжа
Зохидоор ажалаа табинхай.
Буряад талын малшан
Бушуу бэрхэ ажалшан.
Эжынгээ дурасхаалда
Эжымни, тYрэhэн ганса эжымни
Эгээл турэл, энэ наhанай гансамни!
ЭлYYр мэндэ дэлхэйдэ ябаа сагтаа
Эльгэ зYрхэндөөhанажа ябахаб эжыгээ.
Эхэнэр бэеынгээ Yбшэн зоболонгоор ахажа
Энэ ябаhан бэеые намдаа Yршөөгөөш
Эльгэн дээрэхи хухэнэйнгөөhөөр тэжээжэ
Эдир болгоожо хYл дээрэмни хYгжөөгөөш.
Нарата юртэмсэдэ мYнхэ юумэн Yгы
Наhанайнгаа эсэстэ хYншье hаладаг
Наанань «эртэ» гэжэ байдагынь
НайдалгYй гашуудалтай байна даа. Халаг.
Гэр бYлэдөө гашуудал зоболон асарhан
Гэнтын Yхэл юунhээшье аймшагтай
Гараhан турэhэн ганса эжыhээн таhарhан
Гар дамжаhан Yншэн хYYгэд хайратай.
Yргэhэн, тYрэhэн ашыеш харюулангYй
Yлгэн дэлхэйhээ шамаяа алдаhандаа
Yритэйб гэжэ өөрынгөө тоолохобYдэр hYнигYй
Yхэн Yхэтэрөө, Yе наhандаа.
Зулгы hайхан сэсэн YгэнYYдшни
Зосоомни мYнөө мYнхэ хаданхай
ЗYргэнэймни оёорhоо орьёлон гараад
Зориг оруулан намаяа татанхай.
Миниингээ хойноhоо «бY зобо» эжымни
МYнхэ нойроороо нойрсо даа амгалан
Мунхаг YхибYYд наhамни Yнгэрөө
Мэндэ ябахамни намда хYнгэрөө
Эжы, шиниингээ дурасхаалые мYнхэлжэ
Эрдэм бэлигээр хYшөө бодхообооб
Энэ дэлхэйн жаргал зохёолсожо
Эрмэлзэл хYсэлыешни бэедээ тогтоохоб.
Субаргын магтаал
Хамар дабаанай Yбэртэ
Хангай хадын хаяада
Баян-гол мYрэнэй
Баруун ногоон hугада
Баабай Хурамша нютагта
Yлзэ хутаг оршоhон
Yндэр добын оройдо
Ноён уулын
Нюруу хараhан
Хатан уулын
Хажуухараhан
Саhанщэнгисарюхан
Сагааншохойгоорбутагдаhан
Саарhаншэнгиарюухан
СанисарынYзэгөөрhиилэгдэhэн
Тэнгэриөөдэхараhан
Тэгшэhайхандэнзэтэй
ОгторгойөөдэжYрыhэн
Одонмэтэдэнзэтэй
Буянай дээжые
Бултандаа тYхөөhэн
Булан бYхэндөө
Бурхан заларуулhан
Yе сагаймнай
Yлзы хараха
Yндэр ехэ заяатай
Yнэн hайхан юрөөлтэй
Одон гэрэлтэ субарга
Олоной хyсөөр бYтэбэл даа.
Хурамша нютагай зон
Хуу барандаа сугларжа
Сагай hайхан Yедэ
Садхалан тэнюун хаhада
Yдэрэй hайниие шэлэжэ
Yлзы хотог орошуулжа
Дасан дуганhаан
Ламые залажа
Даган балсаха
Далгаа тYхёоржэ
Арья баалын юрөөлөөр
Ашата бурханай заяагаар
Алтан сагаан субаргаяа
Арамнайлха гэжэ ерээлди
Ум сайн амаглан болтогой!
Арамнайлжа тахиhан субаргамнай
Абаралай hYлдэ болог лэ
Он жэлэй ошохо бYри
Ошо дYлөөр бадараг лэ
Зуун жэлэй турша соо
Зула мэтэ ялараг лэ.
Зузаан хара тYYхын хYшэгөөр бYрхөөгдэн
Зуун жэлнYYд Yнгэржэ
Зоной хYсөөр бYтээгдэhэн субаргамнай
Зула мэтэ зоной hYлдэ болон яларха.
YYри нYхэдтөө
Хонгор hайхан хонин жэлдэ тYрэhэн
ХYндэтэ минии Yетэмни
Жаран нэгэтэй болоболди
Жэлнэй орожо ерэбэл даа
Yндэр добын оройhоо
Yхэр малаа харадаг лэ
Yндэр наhанай оройhоо
Yнгэрhэн сагаа hанадаг лэ
hайхан шиирэг ябаhан
hаруул залуу наhан
hанаад, hанаад Yзэхэдэ
hаяхан шэнги байдаг лэ
Yе наhан соогоо
Yелжэ сугтаа ябаhан
YYри тYрэhэн нYхэдhөөм
Yнэн нYхэд Yгы юм .
Арбаад тойрон наhандаа
Аюулта дайе Yзөөбди
Аба, аха, абганараа
Алдажа ехээр зобообди
Ахир баганууд гэхэгYй
Ажалда бидэниие намнадаг
Амба томо ехэшYYлтэй
Адли ажаллахые баадхадаг.
Хатуу бэрхэ сагай
Хашалан ядарал Yзөөбди
Хамтын ажалай хойноhоо
Хара багаhаан ябаабди.
Эдир наhаяа гYйсэхэдөө
Элдэб мэргэжэл шудалжа
Олон янзын ажалда
Оншотой бэрхээр ябаалди.
Замбуулин өөдэ
YYлэгYй сэлмэг, Yбэлэй hYни
Yлыжэ шэртэнэб замбуулин өөдэ
Yй тYмэн одо мYшэдые Yни
Yнгын бодолоор эзэлнэб ходо.
ХYртэшэгYй уужам захагYй зайда
ХYндэ хуудам зэрлиг дайда
ХYйтэн зэнхэгэр таагдашагYй зандаа
Хэды олон галабта байнабши дандаа.
Замбуулиниие hэтэ зургын татаhан
ЗахагYй yргэн «Тэнгэринн зYйдэл»
Залан хойто «Алтан Гадаhан»
Задата тэнгэриин hайхан зYYдхэл.
Манай юртэмсэтэй хани нYхэд
Малагар hара – алтан аяга
Магнай бариhан «Долоон Yбгэд»
Мантаан томо – мYнгэн шанага.
Соохор олон ододой холбоон
«Сог мYшэн» hарые тохёоно
Согтой ялагар «YYрэй Солбон»
Саран тэнгэриин хаяа гоёоно.
Эрбэд олон мYшэдэй hубаряан
Эсхэhэн дэгэлэй энгэр дуряан
Эмнин яларна «Энгэр мYшэн»
Элдин замбуулинай туурга тYшэн.
Эдэ бYгэдые гайхан тагнан
Элдэб олон бодолнууд тYрэнэ
Эртэ балар сагые hанан
Эхи захагYй тYYхэдэшье хYрэнэ.
Шажанай номнол байгаали тYбиие
Шал буруугаар ойлгуулдаг байгаа хYндэ
Шашаг номнолыень буруушааhан хYниие
Шатаадагшье байгаа галай дYлэндэ.
ЭхигYй олон шажанай номнолой
Эрид буруунь мYнөө элирэнхэй
Эрдэм бэлигтэ дэлхэйн хYбYYдэй
Эрмэлзэл хYсэлыень бэелжэ эхилэнхэй.
Хонин жэл
Амтатай тарган мяхаар
Алтан сагаан нооhоор
Арhа шYрбэhөөр
Арад зониие хангажа.
ХYн зондоо ашатай – туhатай
ХYндэ ехэтэй хонин
ХорогYй хонгор амитаншье hаа
Хоморой шухаг эрдэнилши.
Арбан хоёр жэлэй тоодо
Арсалан заанууд ороогYйл
Адхын зэргээн хулганаанда
Атан тэмээн мэхэлэгдээл.
Ахир номгон амитан аад
Аhалдажа ороhоншни гайхалтай
Хонин жэлдэ юумэн бYхэн
Хододоо амгалан байдаг лэ.
Хонин жэлдэ тYрэhэн хYн
Холын hайхан бодолтой
ХYдэлмэри ажалда шударгы
ХYндэшэ хYхюйн байдаг юм.
Хоротой муу hанаагYй
Хомхой хобдог зангYй
ХYндэ шадалаараа туhалхые
ХYсэжэ, hанажа ябадаг юм.
Хонин жэлдэ тYрэхэ
Хубитай байhандаа хYхиеэ
Хонгёо дуугаа дуулая
Хоровод наадаяа хатараяа.
Нохой жэл
hургаал hайтай
Нохой гээшэ
hайн нухэр
Юм гэлсэдэг.
Yни сагhаа хYнэй нYхэр
Yнэн сэхээр алба хэдэг
Хогшол зөөри hахижа хонохо
Хони малые hYниндөө манаха
Хулгайша зайгуулые гэртээ табихагYй
Хусаха, хазаха, эзэндээ мэдYYлхэ.
Шэнэ ороhон нохой жэлнай
Шэнжэ шэглэлынь hайн хэбэртэй
Саhан мYльhэн мYнөө жэл ехэ
Сабшалан бэлшээри hайн байха
Бороо хурамнай болзортоо ороhой
Боро гYбээдэмнай талхан ургаhай
Мал адуумнай тарган тобир
Мяха тоhоор дэлбэрэн байхабди.
Ханшар дYYрэн арбинтай байха
Хабhаяа дYYрэн гадартай байха
Огородой эдеэн олиггYй ургажа
Олзо доходнай багташагYй болохо.
МYнгэн сангаа хаана хэхэеэ
МYнөөнhөө эхилэн бодожо байгты!
Эбшэ зоболон бΥΥзэдэг.
Элдэб аюул бидэнhээ зайлаг.
Улад зоноймнай байдал hуудал
Улам саашаа hайжарха болтогой
Эбтэй hайхан энхэ амгалан
Эхэ нютагтаа жаргахамнай болтогой!
1994 он
Yнгэрhэн тахяа жэл
Тахяа жэлнай ямар байгааб?
Таануудhаан нYхэд hураха hанаатайб.
Тахяа жэл минии hанахада
Таатай hайншье бэшэ байгаа.
Yнэ сэн Yдэр бYри дээшэлээ
Yбгэд, хYгшэд, ажалшадай байдал доошолоо
Хонжоо наймашад, хуурмаг мэхэтэн жаргана
Байшан городтомной
Байдал hуудал муу болоно.
Зарим завод, фабрика хаагдана
Залуу зон ажалhаа хаhагдана
Гудамжаар дYYрэн гуйраншад hууна
Базаараар дYYрэн бадаршад бии болоо.
Дайнhаа хойшо иимэ юумэн YзэгдөөгYй
Даншье муухай юрэмдэгYй
ХYдөө нютагуудаар хаа хаанагYй
ХYндэ байдал тохёолдоод байна.
Кооперативта ошоходо ажал Yгы.
Хоолойгоо тэжээхэ салин Yгы.
Зарим айлнууд архи наймаална
Залуу хYбYYдэй замыень алдуулна.
Талхаа абаха мYнгэгYй
Тамхияа татаха аргагYй
Эдэ зомной юун болохоб
Эндэhээ саашаа яаха гээшэб?
Дээдын зургаанда дээhэ жолоогоо алданхай
Дээрмэ тануул хуулиин хэhээлтэ мартанхай.
Дэмы олон yгэ хYYрээ шашалдаан
Дээдэ засагаа хоорондоо буляалдаан
Yгэ хYYрээ ойлголсохоёо болёо
Yхэр буугаар шиидхэдэг болоо.
Сэрэгшын эхэнэрэй гуниг дуун
Залуу наhанhаан зYрхэ сэдьхэлээ нэгэдэhэн
Заяа хубияа жаргалаа залгаhан
Амараг гансахан нYхэртэй hэн
Айхабтар тэрээндээ дуратай hэм.
Урин дулаахан hайхан шарайтай
Уужам тэнюухэн зулгы зантай
Yндэр тэгшэ задарюун бэетэй
YлYY олон YгэгYй жэгтэй
Иимэл hайхан хYн бэлэй тэрэмни
Инаг хайрата илдамхан гансамни.
ХэмгYй жаргалтай hэмди тэрэ Yедөө
ХэлэшэгYй дуратай hэмди бэе бэедээ.
Сагдууран байгаал даа жаргалнай
Сэрэг дайгаар урбалдаа байдалнай
Эдир залуу, эршэ хYсэндөө нYхэрөө
Эльгээ хYмэрин сэрэгтэ Yдэшөө hэм.
Энэл Yдэрhөө мYнөө хYрэтэрөө
ЭрэгYй гансаараа Yлэшөө hэм.
Табин дYрбэн жэл тэрэ гэhээр Yнгэрөө
ТаhалгаряагYй хYлеэhээр зандааб нYхэрөө
НYхэрөө алдаhан бэлбэhэн минии зYрхэн соо
НYгэлтэ дайн дYYрээгYй зандаа Yлэшөө
Эрэ нYхэрни хаанашьеб холын орондо
ЭрлигYYдтай дайлалдаhаар лэ минии hанаанда
Олон Yйлэ хэрэгYYд дэлхэйдэ болоо
Он жэлнYYд ошон ошоо.
ХYн бэемни мYнөө Yтэлөө
ХYдөө «гэртээ» хYргYYлхэ саг дYтэлөө
Нэгэшье дахин хараа hаа нYхэрөө
Намда ондоо юуншье хэрэггYй hэн мYнөө
Таби гаран жэл соо тэрэнээ хYлеэнэб
Таануудай иимэ Yйлэ YзэхэгYйе юрөөнэб.
1994 он октябрь hара
Комментарии