Республика Бурятия

Выбрать регион
ВойтиЗарегистрироваться
Логин
Пароль
Забыл пароль

Краеведческий портал

Районы

Нуртын хурхууд зоной угай бэшэг

25 марта 2012
Нуртын хурхууд зоной угай бэшэг

Автор: Базарова Бадма Гомбоевна

 

Ундэрхэн Дулаанай хормойдо

Уужамхан Нуртамнай оршодог…

Хужэ уняар билтарhан

Хуhан ехэ аягадал,

 

Хаданууд соогоо оршоhон

Хонгор нютаг Нуртамнай.

Турэлхэн Нуртамнай – тушэгнай

Туухэтэ гарбалайм домоглол.

Нютагайм ундэрхэн хаданууд

Нюдэнэйм дулаахан шэмэглэл.

 

Валерий Цыбиков

 

Хойто -  Бэеынгээ хотогорто

Хуур, лимбын аялгаар

Ульгэр туужаяа домоглон

Ухибуудтэй заяадаг hэн, ехэшуулнай.

Зэдын уhаар ундалааб,

Сэсэгтэ таладаа жэгнуулээб,

Золтойхон заахандаа

Сэнгэн жарган ундыгооб.

Хадын зулуур харгыгаар

Халингуйгоор гуйлдообди,

Хужарай эрдэмэй ордондо

Хубууд басагад hураабди.

Эрдэм оложо далижан

Энэ сагай уетэн

Алад саагуур алхалан

Арад зоноо холбоно.

Урданай заншал заабариие

Ула болгон хаянгуй

Угайнгаа нютагай алдар солые

Улам дээшэнь суурхуулна.

Залиршагуй гуламтадаа

Зугаалдажа hууял даа,

Заяанайнгаа эдеэнтэеэ

Замбаатаяа жаргаял даа.

Ушаржа уелhэн

Урматайхан нухэднайл.

Угаймнай ундан

Улаан шара саймнайл.

Арюухан, халуухан

Амтан гашуухан,

Арадтаа сэнтэйхэн

Аарсамнай домтойхон.

 

Бадма Базарова

 

Хунэй шуhан уhан бэшэ

Хуугэдэйнь hудаhаар гарадаг юм.

Хунэй наhан саhан бэшэ

Нэрынь тулоо гамнадаг юм.

 

В. Аюшеев, Ехэ-Сахир

 

Уг гарбалнай

 

Хурхууд яhанай Мунхэ гурбан хубуудээрээ хилын харуулда 1728-1730 оной уеэр Тунхэнhоо Нуртын Гэнжэгэндэ ерэжэ байрлаа. Эхэнэрынь Гэнжэ, анхан нэрэнь hама. hама ехэ шанга удаган байhан, дээшээ хоорэшэдэг, дэгдэхээ байхадаа гэнжээр уюулаад байдаг хадань «Гэнжэ» тообии болоhон хаш гэжэ hанагдана. Нуртын  зон тайлгандаа мургэхэдоо «Дулаан хаан таабай, Буха ноён баабай, Будан хатан эбии, Гэнжэ ехэ тообии» гэжэ  уряалдаг юм.

 

Мургэлэймнай газар «Дулаанай  Ундэр» гэжэ хадын хормойн дээдэхи тэбхэр тала юм.  Ехэ талмай, хуhан модоор хушагданхай, таряалангай талмайгаар  хуреэлэгдэнхэй, онсо hайхан, сэдьхэл тэниилгэн амаруулха газар юм. Набша ногоо таhалхагуй, шаг шууяа гаргахагуй дурим хун бухэн сахидаг. Жэлэй гурбан мургэлтэй: зунай сагта набша ногоо, сэсэгэй hалбараад байхада, намартаа ногооной хагдараагуйдэ, убэлдоо сагаалахада-сагаан эдеэгээр.

 

Мунхын аха гу, али дуу Энхэ ерээд Хуурай-Сахирта нютагжаhан. Энхэhээ Уржы Мунхэ хоёр. Уржыhаа Хорёоног. Хорёоногhоо Хэнзэхэн г.м. Мунхын гурбан хубууд Нуртын, Хужарай, Улэнтын, Бортын зоной уг гарбал болоно. Уя – ехэ хубууниинь боротой газар адуу удхэхэдэ hайн гэжэ Бортодо, Буймаан – дунда хубуун, улэн убhэн ургадаг хулгай хэхэдэ hайн гэжэ Улэнтэдэ, бага хубуун Бортоон аша уринэр олон болохо гэжэ Нуртада нютагжаа.

 

Мунхын уг гарбалнууд хэд гээшэб? Хаанаhаа элирэгдэhэн юм? Энэмнай урда сагай туухэ – тухайламжа болоно.

 

1-дэхи тухайламжа: Тунгэрсэг—Ну(э)хэлин – Даури (Дагуур) – Мунхэ.

 

2-дохи тухайламжа: Булагат гэжэ племя соо род «Онгой» байна. Булагат хоёр хубуудтэй байгаа: Булган хара ба Бузган хара. Булган хара Халаг хаанай басагаар hамга хэhэн, Тугалаг  гэжэ хубуутэй болоо. Тугалаг 7 хубууд ба 3 басагатай: Толёохон, Талуурхан, Ообойхон. Хубуудынь: Алагуй, Хурхууд, Бируха Тургэн, Боржон Далхай, Нарин Хойбо, Сагаан, Ашабагат. Толёохон Обогон гэжэ хубуутэй болоhон. Обогон баргут басагаар hамга хээ, 3 хубуутэй болоо: Хогой, Онгой, Онхотой. Обоготон худайн голдо hуугаа. Ухэр Манхай ба Удэгэ Булеэн гэжэ тахилтай байhан. Энэ мэдээсэл Хамгушкеев Матвей Хангалжиновичын «Угай бэшэгhээ «Буряад Унэндэ» гараhан байна, 2009ондо»

 

3-дахи тухайламжа:  Тугалагай Хурхууд хубуунhээ Тунгэрсэг-Нухэлин-Даури-Мунхэ гэhэн ургэлжэл байба гу? Мунхын хубууд 4 ехэ бууса тогтооhон. Нуртын Угай hарбаалжан соо гансал эрэ зон бэшэгдэhэн,  угаа дамжуулhан хубууд гээшэ. Эхэнэр зон бэшэгдээгуй, голхолмоор байна. Бэдэржэ, hурагшалжа олоhоноо угай бэшэг соо оруулжа нэмэбэ гээшэб. 4-дэхи уеhоо саашаа хэнэй басаган хэн гээшэб гэжэ олдоногуй даа, усоохэн нэрэ байха. Мунхын хубуун Бортооной ури hадаhадай унэн туухэ 1730-2010 онууд. Муноодэрэй ургажа ябаhан «улаан бургааhад» Мунхын 11-дэхи уе болоно. 25 жэл нэгэ уе.

 

МонголойХонин-Хотогойто  гэжэ  нютагhаа  Алтай  хадаар  1668  оной  hуул  багаар  Байгал  руу  20  гаран  хунуудээр  Тунхуу ба Тунгэрсэг  гэжэ  хоёр  хунууд  ерэлсээ.  Тэдэ  хоёр  хунууд  хурхууд  угтан  байгаа.  Тунхуу  гээшэньАлайр,  Боохон,Балаганскын  хурхуудуудэйаймагууд  болоо.  Тунгэрсэг  гээшэнь  Тунхэндэ  hуухадаа,  Нухэлин  гэжэ  хубуутэй  болоо.Нухэлинхоёр  хубуутэй-Дааган  ба  Даурии  гэгшэд.Эдэ  хоёр  Тунхэндоо  нютагжаа.  Дауриихоёр  хубуутэй-Энхэ  ба  Мунхэ.  Дауриин  бага  хубуун  Мунхэ  Ганжа-Гэнжэ  hамгатаяа  Уя  хубуутэеэ  хилэхарахаар  Захаамендэ  1727 ондоэльгээгдэhэн  юм. 

 

Мунхэ  Ганжа-Гэнжэhамгатаяа  Нуртада  hуухадаа  ушоо  Буймаан  ба  Бортоон  гэжэ  хоёр  хубуутэй  болоо.Уя  Мэлын  Мэлэ-жалгагэжэ  газарта  hуухадаа  4  хубуудтэй  болоо.  Бага  хубууниинь  Матуу  гэгшэ  5 хубуудтэй  болоhон  Рампил,  Могтоо,  Намхан,Багшахан  ба  Ошор, эдэнэрБортын  хурхуудуудэй  ундэhэнболоо.  Мунхын  дунда  хубуунБуймаан  Улэнтэдэ  hуухадаа  3  хубуутэй-  Болхой,  Шагдар  ба  Монхоо  гээшэд.  Бага  хубуун  Бортоон  Нуртада  hуухадаа  6  хубуудтэй  болоhон,  Бутуушхэ,  Хазаадай,  Улаадай,  Доной,  Азай,  Далаша  гэгшэд  хурхуудугтан  болоо.Азай  хубууниинь4 хубуутэй –Маада,  Мармаан,  Мэлзуу  ба  Баанти  гэгшэд.  Баанти  4 хубуудтэй-  Ангабай,  Маарха,  Баяр  ба  Башли. 

 

1990  оной  августын  30-най  Буряад  унэндэ  С.  Бабуев  бэшэбэ.БИОН. ГармынРинчин  таабай  ундэрнаhатай  байбашье,  хул  хунгэн,  ухаан  hонор, сэдьхэл  сэбэр,  залуушуулай  дунда  ябахадаа,  ургажа  ябаа  улаан  бургааhан  хубуудтэй  туухэдомог  хоорэхэ  дуратай  хун  байhан.  Ринчин  таабаймнайбуряад  арадайнгаа  ульгэр  туухэ  домогуудыеhайн  мэдэхэhээгадна,  уг  гарбалай  алтан  утаhа  татан  уудалжа,  унгэрhэн  уенуудые  ойлгосотой  тодоор  хоорэжэшададаг  hэн,  Убгэнэйугоордамжаhан  нэгэ  хурхуудайлайhарбалжан  иимэ:

 

  20векБаяр1971.

 

 19 ВЕК Баанти-  2  хубуутэй1943.

18 ВЕК Хубараг -1  хубуутэй1910..

17век  Сандак -  2  хубуутэй1880.

16век  Даша -4 хубуутэй1850. 

15век Манза-6 хубуутэй1820.

14век Мэhээ -4 хубуутэй1790.

13век Бутуушхэ -2 хубуутэй1760.

12век Бортоон- 6хубуутэй1730.

11век Мунхэ -3 хубуутэй1700.

10век  Даури -2 хубуутэй1670.

9век  Нухэлин -2 хубуутэй1640.

8век  Тунгэрсэг -1 хубуутэй1610.

7век  Дэлгэр  -2 хубуутэй1580.

6век  Бутуухан -1хубуутэй1550.

5век  Хухууд  4 хубуутэй1520.

4век  Тугалаг1490.

3век  Булаганхара -1 хубуутэй1460.

2век Шобого  ноён-3 хубуутэй1430.

1векБуханоён1400.

 

Хубуунэйнгээ  гу,алибасаганайнгаа  булэболохоёо  байхада,бухытурэлхидынь  сугларжа,айлболохоёо  байhанэдэ  хоёроодолоонуе  соотурэлгаралболохогуйаабза,  мун  уг  соонь  ямархунуудбайhан  бэ  гэжэ  харажаузэhэнэйнгооудаа,  зубшоолоо  угэдэгзаншалтайгээшэ  ааб  даа.

 

Верования жителей села Нурта

 

Сыны и дочери, внуки и правнуки древних нуртинцев на священном родовом месте поклонялись ее духам. Почтенные старцы на священном месте «обоо» бросали кусочки жертвоприношений божествам. Что они просили у духов? Счастья и процветания своим землякам, вечного белого дня, тучных трав и хлебов, многочисленных стад, покоя и счастья всем.среди жителей села продолжают бытовать древние верования в виде различных поверий, обычаев, примет, поклонений духам и божествам; культов огня, земли и неба, солнца и луны, звезд (Долоон убгэд – Большая медведица); богатого Хангая, воды, некоторых животных медведя-тайменя, лебедя, лошади); вечной души человека и т.д. В Нурте живут в большей степени хурхуты, несколько семей тэртэ.

 

В Закамне основателем рода хурхутов стал второй внук Тунгэрсэгэ- Мунхэ. В 1728 году он прибыл в Закамну для охраны в границы и обосновался в Нурте. Его старший сын Уя жил в Бортое; от его сыновей Мату, Рампила, Багшахана, Ошора произошли потомки бортойских хурхутов. Его средний сын Буймаан жил в Улентуе и имел сыновей Болдой, Монхоо и Шагдар. Младший сын Бортоон, живший в Нурте и Хужире, имел 6 сыновей. Все семейство Мунхэ считается одним из ответвлений тункинских уляба-хурхутов.

 

У моих земляков сохранилась вера в священность и магическую значимость белого цвета как отзвук поклонения солнцу. Свету. Олицетворением священности белого цвета были кони белой масти и молоко, особенно молоко белых кобылиц. Молоко или курунга же пользуются в качестве ритуальной пищи при встрече уважаемых людей, гостей. Незнакомому человеку, вошедшему в дом, прежде всего подают молочную пищу (сагаалгана), что символизирует чистосердечность, дружелюбие хозяев и в то же время «очищение» (нейтрализация) возможных недобрых помыслов.

 

В силу священности белый цвет приобрел магическую значимость: заклание животного, предназначенного в жертву на тайлагане совершается на белом войлоке. Жертвенное животное Дулаан-Хану, и Буха-нойону, именно баран, должен быть белой масти с рогами и с хвостом. На тайлаган съезжаются нуртинцы и их потомки. Исполняют обряд старики, знающие шаманские обычаи, правила жертвоприношения. Ритуал тайлагана начинается с «hан табиха» (зажигания благовоний), по девять «hан» Дулаан-Хану и Буха ноену.

 

 Возле каждого из них становятсядевять самых старших мужчин: 1-ый, 4-ый и 7-ой держат чашки с молоком; 2-ой, 5-ый и 8-ой – с чаем; 3-ий, 6-ой и 9-ый – с водкой. Возлияние духам-покровителям начинается с молока. Одновременно другие участники бросают кусочки разного кушанья. Эта часть тайлагана заканчивается киданием чашки – тооргэ каждым из 18.

 

Тооргэ бросают вперед на 5-8 метров. Это самый ответственный момент. Если чашка при падении перевернется вверх дном, то считается, что духи не приняли молитвы. Если все чашки падают правильно,  значит обряд был исполнен правильно, без ошибки. Все радуются и восклицают «тооргэ тудаа!». Это хорошее предзнаменование.

 

Вторая часть тайлагана – жертвоприношение барана. Заклание животного начинается с «сагаалаха» - кропление молоком и совершается древним бурятским способом на белом войлоке. Участвовать в этом могут только знающие и умеющие люди. Мясо и внутренности барана варятся без соли. Варит специально назначенный, знающий порядок человек – «шоро бариха хун» - шоро – эта длинная (50 см) остроконечная палка с хадаком, на которую нанизывают мясо.

 

Кусочек от каждой туши предназначен для «даллаган» духам вместе с простоквашей. Отдельно брызгают шулэ-бульон. Костяк барана раскладывается в том же порядке, как у живого, на столе из жердей и сжигается. Вареное мясо съедают участники обряда. Каждый старается попить хоть глоточек бульона, что считается полезным и целебным.

 

Бульон брызгают деревянным ковшиком, который бросают в тооргэ. Если тооргэ правильное. То и духи благослонны, желания каждого молившегося в коллективной просьбе дождя, урожая-богатства, здоровья, мирной жизни сбудутся.

 

Третья часть тайлагана посвящается «зуулэгшэндэ» - восточным ханам, которые должны предотвратить негативные явления, ссоры, сплетни, споры, противостояния и т.д. В качестве жертвоприношения преподносят черный чай, архи (водку), монеты.

 

После этого организуется традиционная национальная борьба, победить в которой – большая честь.

 

Тайлаган заканчивается «гороо» - трёхкратным обходом-поклонением по ходу солнца со словами «а хуры, а хуры».  А вот почему именно духам Дулаан-Хана и Буха ноёна поклоняются нуртинцы? Кто они? Откуда они? На этот счёт существует древняя легенда. Когда-то старший из 6 сыновей хана увёл жену другого хана, который погнался с войском за виновным, чтобы вернуть свою жену.

 

В результате многолетней войны, братья, сыновья хана, были постепенно повергнуты. Когда войска догнали одного из братьев - Дулаан-хана, тот превратился  «в тайменя», затем - в зайца, затем в свинец, оставшийся на горе. Эта гора и стала местом тайлагана. В призываниях шамана слышатся такие слова: «Тула боложо, Туулай боложо, туулган боложо хайлаа бэлэйт ».

 

Таким образом, Дулаан Хан стал духовным покровителем села Нурта. Второй брат был убит на Хайцагал, который зовётся Ундэр баабай. Дух третьего из сыновей хана – Бурин-хан. Два других брата остались духами в Монголии. Один из них – «Даян дээрэхи », в Хубсугульском аймаке Монголии, расположенном напротив  Санаги.

 

Буха ноён является хозяином Байкала, Ангары, Иркута, Баргузина. В народных преданиях, записанных М.Н. Хангаловым, С.П. Балдаевым, Буха-ноён  является сыном западного тэнгэри. Он отнял кузницу у Бухэ Тэли - сына восточного тэнгэри. Они спустились на землю, где продолжают борьбу, превратившись в быков. Победителем в этом бою вышел сын западного тэнгри.

 

Он удалился на высокие снежные тункинские горы, которые называются его престолом. Буха-ноён баабай считается творцом и покровителем бурят, а также покровителем крупного рогатого скота светлой масти. Впоследствии Буха-ноён женился на дочери Эсэгэ Малаан-тэнгэри.  Его жена Будан-хатан ибии произвела на свет 9-сыновей и одну дочь.

 

А по записям родословной нуртинцев  Буха-ноён их предком.  А.В.Тиваненко в книге «Гибель племени  меркитов»  пишет:  «Есть исторические сведения  «Алтан Тобчи» о проводнике  войска  Джучи  по имени  Буха-ноён из племени  баяут,  кочевавших по реке Джида.  В «Сокровенном  сказании»  написано: «В год зайца(1207) Джучи был послан с войском к лесным народам. Проводником являлся Буха».

 

Таковы история  и современность тайлагана в селе Нурта, который  до  сегодняшнего дня никем  не  был  исследован  и  описан. Тайлаган  может  быть  частным  и общим жертвоприношением.  Характер  обряда всегда  просительный,  поэтому называется молебном  (по Хангалову).  Тайлаган  в  Нурте проводится  на  южном  склоне  горы  Дулаанай Ундэр. 

 

Называется  это  священное  место  Дулаан-Хан и  представляет  собой  ровное,  небольшое,  красивое  плато, заросшее  древним  смешанным  лесом.  Отсюда  открывается  широкий  обзор  на  долину  Джиды и противоположные  горные  хребты.  Это  место  сохранилось в  первозданном виде,  потому  что  здесь  запрещается  рвать  цветы,  траву,  ломать  ветки,  копать землю,  трогать  камни и т.д.С  тайлагана человек  возвращается  домой духовно  и физически  очищенным,  обогащённым  всеобщим единением, общением нескольких поколений.

 

Тайлаган является общественным жертвоприношением -  молебен,  всегда  носит  просительный характер. Кроме тайлагана  некоторые роды (аймаг) имели свои  «обоо»,  где  совершали  частный молебен.  И  ёще некоторые семьи  или даже  каждая  семья  в  своём  хозяйстве  имела обоготворявшихся  животных- hэтэртэй  тэхэ (козёл) hэтэртэй  морин (конь),  hэтэртэй  буха (бык),  которые играли  роль покровителей,  охранителей  своего  стада,  табуна. Обряд«hэтэрлэхэ» делает шаман. После обряда  животное становится  священным,  его  не  должна  трогать женщина.

 

В  нашем  селе  сильными  шаманами признавались  Тороосын Буда  таабай,  Сэндэмын  Санжай  таабай.  После  их  ухода из  жизни, Тайлагани  частные молебны осуществляли ютагайтаабай», обыкновенный пожилой человек, у кого  в  роду  были шаманы, дарханы. Это  Данзан  (Машхаг)  таабай,  Хубраг  таабай,  Балган  таабай,  Николай  таабай.

 

Стремление взглянуть  в  будущее вызвало различного  рода  гадания. Самым  признаваемым  было гадание  на  бараньей лопатке.  Баранью  лопатку  осторожно  и  хорошо  чистят.  Шаман  обжигает  ее  на  огне, появляются разного  рода трещины,  по ним делаются  объяснения.  Многие  пожилые,  даже молодые  люди могли гадать  на лопатке,  но самым  знаменитым гадальщиком был  Жэгжэдэй Ширабиз  рода  «Тэртэ»,  проживавший  в  соседнем селе Модон-Куль, затем  в  Дутулуре.

 

  1. Мунхэ

 

1Уе.УяБортоонБуймаан

2Уе. УлаадайДалашаБутуушхэХазаадайАзайДоной

3УеБулууСемён (Убгэн)МэhэйДарбагМаадаХууяа

4уеБулдуушхаСэдэнНамсарайХалзаМармаанПошоолшог

5уе  ДоржоСэнгуунМорхоМорхойШадраабал

 

Бортооной Улаадайтан 2 хубуудтэй байhан: Булуу ба Сандан. Булуу 4 хубуудтэй: Сэдэб, Сэрэнhээ, Булдуушха, Рэгзэн. Сэдэбпээ: Нанзан ба Зугдэр. Нанзанhаа Дамнин. Зугдэрhоо Санжай, Бадма, Доржо. Ондоо мэдээн угы. Сэрэнпээhээ Тарба. Тарбаhаа 1 хубуун Бальжан, 4 басагад байhан янзатай. Басагад тухайнь шалгаха хэрэгтэй. Нэгэниинь Холёонхын Самбуугай hамган, 2 басагадынь Падуугай Дашын ба Дэлэгэй hамгад болоhон, Дудаарие Дэлэгтэн ургоо. Самбуугай ухибууд: Бальжан-Нима (Майтаашха), Будаанай, Ламажаб, Дондог, Эмшэ ламбагай байhан (Санагын дасанда), Сэдэн-Ешэ. Будаанай Шиглаагай Ширабтай hууhан: Дамба-Дугар, Будаяа (Алексей), Таня, Хандама ухибуудынь.

 

Падуугай Дашатан 5 ухибуудтэй, Дэлэгтэнэйхи, Дудаари ба Лубсан. Бальжан-Нима 2 басагатай, ушоо нэгэ басага ургэhэн. Дудаариhаа Митя, Зина, Гэндэн.

 

Булуугай Булдуушха 2 хубуудтэй: Доржо ба Гарма (Монголдо). Доржоhоо Жалсан ба Зана хоёр. Занын hамган Ринчин байгаа, Жамсаранай Ганжабай дуу. Энэ хоёр Шоёной басагад. Занатан 3 ухибуудтэй: Сэрэнжаб, Мангад, Шойжоо. Занын hуулдэ Ринчин Дайрагай Ринчинтэй hуугаад, Сэсэг гэжэ басагатай болоо юм. Занын Сэрэнжаб Бадма-Доржотой (Башмааг), 2 басагатай: Долгор-Ханда, Сэрэн-Долгор. Мангад (Дэмбэрэл) Гомбын Дулматай hуугаа, Даша-Нима, Даниил, Серёжа хубуудтэй, Дора, Наталья басагадынь. Сэрэнжаб хубуутэй: Ринчин (?).

 

Улаадайн Сандан 3 хубуудтэй: Шииглаа, Самбуу, Торгообой. Шииглаагай хубуун Шиираб, 3 басагад байгаа. Шиирабай hамган Самбуугай Будаанай. Шииглаагай нэгэ басаган Шара-Азаргада хадамда ошоhон, (нугоодэнь Санагада ошоо, тэрэнэй hадаhан Бадмаев Санжа Сультимович) – энэ буруу. Гурбадахинь Жабай hамган болоhон, тэрээнhээ Санжад, Ринчин, Бадма-Доржо гараа. Санжад гээшэнь Жигжитов Дашатай (Эрбээхэй Даша) hууhан, Хориин Наринда, модон ажалда байhан, 5 ухибуудтэй: Иван, ушоо хоёр хубууд, 2 басагад. Даша лама хун байhан, Нуртын гэнэ.

 

Санданай Самбууhаа Лодон. Лодонhоо Гэндэн. Гэндэн Алсамаани Дудааритай айл болоhон.Санданай Торгообой 2 хубуудтэй: Жэмбэ ба Лодой, 2 басагадтай. Лодой Монголдо ороhон. Жэмбын hамган Марданай Падуугай Долгорhоо 3 ухибууд: Лубсан-Нима, Самбуу, Раднаа. Жэмбын ябашахада (сулэлгэ) Долгор Убашын Лубсантай hуугаад Надя Бамбаа хоёрые гаргаа. Торгообойн нэгэ басаган Дулмажаб Буруунайн ахын hамган болоо. Нугоодэнь Долгор Падуугай Дашын гэнэ. Энэ буруу мэдээн гу? Юундэб гэхэдэ, урдахана ондоо мэдээн бэшээтэй байна.

 

Бортооной Далаша

 

Далашын хубууд: Семён ба Шуранхан. Шуранханhаа Паахаан ба Самбуу. Паахаанhаа Балдан (Монголдо). Ондоо мэдээн угы. Далашын Семён 3 хубуудтэй: Мухатаан, Мандаан, Убаша. Мухатаанhаа Бальжан (Монголдо) ба Буда. Будаhаа Доржо. Доржоhоо Бимба ба Пурбуудэй. Семеной Мандаанhаа Дамба, Дамбаhаа Гомбо, Гомбоhоо Сэрэн-Доржо. Дамбаhаа Янжаб, Янжабhаа Ханда, Хандаhаа Зоя.

 

Семеной Убаша 5 хубуудтэй, нэгэ хэды басагад байгаа. Хубуудынь: Бальжан, Доржо, Баншай, Лубсан, Шултэн. Басагадынь: Дари, Дулма. Убашын Бальжан Жабай Бадматай hууhан 4 хубуудтэй: Ошор, Дэмбэрэн, Хандажаб, Хорло (боо), Сэпил, Бадма, Зандан. Бальжанай Дэмбэрэн Боро Гонгорой Даритай айл болоhон, Григорий, Валерий, Володя, Люба ухибуудтэй.

 

Убашын Доржо Нуртаhаа Дамбын (Ехэ Толгойн) басагантай айл болоhон. Хубууниинь Малаан (Володя), Анна, Маруся гэжэ басагадтай. Володя Хуурай-Сахирhаа Марусиие абаhан, арбаад ухибуудтэй. Убашын Дари ба Дулма басагад байгаа. Дулмаhаа Зоя ба Ринчин хубуун. Ринчин Убгэйн Сэдэнэй Розотой айл болоhон.

 

Убашын Баншай Жэгжэдэй Гармын Будлантай айл болоhон. Ухибуудынь: Андрей, Миша. Семён, Аюша. Надя, Маша, Соня, Наташа.

 

Убашын Лубсан Марданай Падуугай Долгортой айл болоо. Долгор Торгообойн Жэмбын hамган байгаад Луб

Автор: Moderator
Просмотров: 6626

Комментарии

Для добавления комментариев необходимо авторизоваться на сайте
Добавить материал

Родное село
Цель портала - объединение всех кто любит свое село, у кого болит сердце за его будущее, кто не хочет забывать свои корни.
e-mail:
Яндекс.Метрика
Создание сайта -