Урда хабарай май hарада бидэнэр Саяан тосхоной ажалай ветераануудаар уулзажа хѳѳрэлдэhэн байгаабди. Хэд бэ гэбэл Вера Балдановна Иванова ба Ольга Дымшеевна Бамбагаева болоно. Манай гол шухала асуудалнууд хадаа Иимэ байгаа- урданай еhо заншалhаа эхилээд, ѳѳhэдээнь ажа байдал, дайнай ʏеын саг тухай мэдэжэ абаха hанаатайбди. Намда юундэб даа, Вера Балдановнаагай ажаябаhан ʏе сагуудай шухала хэлтэрхэйнʏʏдые дурсан хѳѳрэхэ hанал тʏрѳѳ гээшэ.
Урда хабарай май hарада бидэнэр Саяан тосхоной ажалай ветераануудаар
уулзажа хѳѳрэлдэhэн байгаабди. Хэд бэ гэбэл Вера Балдановна Иванова ба
Ольга Дымшеевна Бамбагаева болоно. Манай гол шухала асуудалнууд хадаа
Иимэ байгаа- урданай еhо заншалhаа эхилээд, ѳѳhэдээнь ажа байдал, дайнай
ʏеын саг тухай мэдэжэ абаха hанаатайбди. Намда юундэб даа, Вера
Балдановнаагай ажаябаhан ʏе сагуудай шухала хэлтэрхэйнʏʏдые дурсан
хѳѳрэхэ hанал тʏрѳѳ гээшэ.
Вера Балдановна 1940 ондо Сэнсэ нютагта тʏрэhэн байна. Урихан шарайтай,
Шог зугаатайхан хʏгшэнтээ зугаалдахадамни ехэ зохид байгаа гээшэ.
- Вера Балдановна, таамнай маанадтаа ѳѳрынгѳѳ бага наhанайнгаа тухай
Хѳѳрэжэ ʏгыт даа.
-Ехэл хʏндэ хʏшэр саг hэн даа. Жаахан байхадамни намайе ʏхэhэн тугалай
Мяхаар андалдажа Хандакова Долгоройдо ( Бальжин Жаргаловичай эжы)
ʏгѳѳ hэн. Yлэн хооhон, хилээмэнэй хэлтэрхэй суглуулжа эдидэг бэлэйбди.
Пекарниинь пеэшэн соо ороод крошкыень гараараа хамажа эдидэг hэмди.
Хаяаниинь гансал ʏлhэн тушаалдадаг байгаа. Одоол ехээр грузэй ерэхыень
хʏлеэжэ ядадаг байгаабди, юундэб гэхэдэ улаан таряан соорхой мэшээгhээ
унаhан байхал даа, тиихэдэнь яндан дээрээ хууража, хургаараа долеогоод
эдидэг hэмди.
Нэгэтэ байдаг айлаймнай эзэн мани хоер ʏхибʏʏдэй орхижо, газааhаамнай
шэбхэдээд, хониео адуулжа ябашоо. Yлэн хооhон баарhад харанхалжа
унашаhан байгаабди. Харин тэрэ ʏедэ Шарлай Убушеевич колхоозой даргаар
хʏдэлжэ байгаад, маанадые абараа ха.
14-тэй байхадаа Орлик ошожо hургуулида орооб. Тэндэhээнь 5-хи класста
hуража байтараа тэрьедээб. Тиихэдэ Гулгонов гэжэ багшада hуража байгааб.
1953 ондо Сталин багшын наhандаа нʏгшэхэдэнь, нэгэ арбаад ʏхибʏʏд
суглараад, ʏхэтэрѳѳ бархиралдаа бэлэйбди.
Ямар hонин саг байгаа гээшэб даа. Хэрбэеэ хэшээлдээ аляархаа hаа, гэрэй
даабари дʏʏргээгʏй байбал даа, шамайе багша буланда байлгаха, ʏшѳѳ Ленин,
Сталин багшын урдаhаа хараад байгты- гэдэг hэн, хэдэн час соо байхаш.
Мʏнѳѳ ʏеын хʏʏгэд хэзээдэшье тиигэжэ байхагʏй даа.
-Вера Балдановна, урдандаа ямар шог наадан, дуун ба еhо заншал тухай hананабта даа?
-Еши- Доржо Гармаевай шог дунуудые зохеодог байhыень hанан энеэлдэдэг
байгаабди.
Баруун тээhээ hалхин hалхилба,
Бадма бэрьен ерэхэнь хаяа.
Шара-талайн хото шэбхэтʏʏлэhэн,
Шорной, Шойжод хоерой hулайнти,
Унаhаан мориндоо хʏшхэрхэгʏй,
Ута Бѳѳриин hулайнти ( Бѳѳрэй гэжэ ехэл ургамша
Эхэнэр байгаа hэн.)
Гунгаева Дулма Лопсоновна ( Игорь Ошоровичын эжы) баhаал шог дуу зо-
хеожо дууладаг байгаа бэлэй, Бамбалаев Жоржо тухай иигэжэ дууладаг hэн.
Ээрын ʏбэр эрид гэжэ hанаагʏйб,
Эрью муу Доржо эрьелдэхэ гэжэ hанаагʏйб.
Баhаал еhо заншал тухай хэлэхэ болоо hаа, иимэ байна:
- Мэндэ хэлэхэгʏй хʏн -ʏхэhэндэ тоотой. Нара ороhоной удаа бог шоройгоо хамахагʏй, hарын хуушанда, орой шууяжа, хашхаржа болохогʏй , hʏнэhэн алдагдаха, уhа бузардуулжа болохогʏй,
Галдаа шобхо зомгооhо ʏзʏʏрээрнь хэжэ болохогʏй, бурхан уурлаха- гэхэ мэтын заншал одоошье олон даа.
Иимэл даа дайнай ʏедэ ябаhан ябадалаймнай хэhэгʏʏд.
- Вера Балдановна, hайн даа, дахин таанадтаа ерэжэ ʏшѳѳ олон, hонин
юумэн тухай мэдэжэ абаха бэзэбди. Бидэ таанадтаа ута наhатай, элʏʏр энхэ,
ʏри хʏʏгэдтэй, буянтай, бурхатай ябахыетнай хʏсэнэбди.
Патархеева Дулмын элективэй «Журналистика» - гэhэн хэшээлэй шалгалтын
ажалhаа.
Комментарии