Яруунын Нохоони нютагта Чингиз хаанай хү табижа наадаһан шатарай хюлгэ бии юм. Жаран дүрбэн дүрбэлжэн тэбхэрээр хубааһан газарай хэмжүүр гэхэдэ: 50 метр утаашаа, 50 метр хажуу тээшээ. Хайшан гээд Чингиз хаан аяар Ярууна ерээб гэхэдэ, хара араата эрьюулжэ Хэнтэй хаанһаа ерэһэн домогтой.

Яруунын Нохоони нютагта Чингиз хаанай хү табижа наадаһан шатарай хюлгэ бии юм. Жаран дүрбэн дүрбэлжэн тэбхэрээр хубааһан газарай хэмжүүр гэхэдэ: 50 метр утаашаа, 50 метр хажуу тээшээ. Хайшан гээд Чингиз хаан аяар Ярууна ерээб гэхэдэ, хара араата эрьюулжэ Хэнтэй хаанһаа ерэһэн домогтой. “Огненно-чёрная лиса – это чёрно-бурая лиса, встречающаяся в природе крайне редко, и очень высоко ценится. Поэтому чёрно-бурая лиса приобретает в улигерах, преданиях мифическую окраску» (Гунгаров, 1982,36).

Хара араата ехэ сэнтэй байһан. Хада мүшхөөд гүйдэг, уһа гаталдаггүй һэн тула, Хэнтэйһээ Яаблан дабаа мүшхөөд, Үдын эхеэр тойроод, хойгуур, Үхэр нуурай наагуур хойшоо ошоод, Нохоониин нуурта хаагдашаһан байгаа ёһотой гэжэ Р.Эрдэнийн тухайлна. “Нэгэтэ Мүһэрхэй бөө Чингис хаанай мэргэн  бэрхые шатарай хюлгэ дээрэ шалгажа туршаха гэжэ бодоод, долоон басагадайнгаа нэгые гал хара араата болгожо хубилгаад, аба хайдаг хэжэ ябаһан Чингиз хааниие дахуулжа асархаар Худан Сагаанда эльгээбэ.

Чигиз хаанай Худан голой хойто эрьедэ агнажа ябатар, гал хара араата харагдаад, шанха хойшоо гүйшэбэ. Хара араатын хойноһоо дахаһаар, хэдэн нуурнуудай дунда тогтоод, хараашалжа байхадань, тэндэхи газар дайдын эзэн сабдаг Мүһэрхэй бөө урдаһаань һүгэдэн байба. Газар дээрэхи шатарай хюлгэ дээрэ жаран гурбан шонын дүрсэ табяад, жаран дүрбэдэхи тэбхэр соонь эмээлтэй азарга уюулба. Энэ хюлгэ Чингистэ харуулхадань, намайе туршахаяа һанаба гэжэ ойлгоод, азаргадань мордоод, жаран гурбан шононуудые мориной хүл алдуулангүй үгы болгобо.

Мүһэрхэй бөө баяр хүргэжэ, гал хара араатын арһа бэлэглэжэ, замдань мордохуулһан юм” (Р.Эрдэнийн).