Номтынхид энэ домогые иигэжэ ооhэдынхеэрээ тайлбарилдаг.

Марактай  баатар гээшэ Монголhоо гаража ерэhэн хун байгаа гэдэг. Анхан тэрэнэй турэхэдэ: «Манай талые харахагуй баатар хун турэбэ», гэжэ мэдээд, нарай бага дээрэнь угы хэхэ гэжэ зарим хунууд хэлсээ ха. Тиихэдэнь турэл тухэмэнь амиды дээрэнь ондоо тээшэнь ябуулха гэжэ hурэг адуу угooд: «Энэ адуун соо ooрыншни унажа ябаха морин байха», - гэжэ хэлээд, хойшоо гарахыень дурадхаhан байгаа.

Залуухан Марактай хубуун угэhэн тэрэ адууень туугаад лэ, нюусаар хойшоо гарахадаа, Дээдэ-Ушoотэй хурэжэ, «монголнууд алахаяа хойноhоомни мурдэжэ ерэхэдээ болохо» гэжэ hанаад, Дээдэ-Ушoотэйн дабаан дээрэ холтоhоор хуниие хэжэ, бypraahaap homo годли бутээжэ, гэрэнээ татуулаад орхиhон.

Нээрээhээшье, хойноhоонь намнажа гараhан зуугаад монголнуудай туруун тагнуул хэжэ ерэхыень эльгээhэн гурба-дурбэн хунууд тэрэ номо годлитой холтосон хунииень холоhоо хараад, гэдэргээ ошоходоо:

-      Марактай баатар нэгэ дабаан дээрэ номо годлиёо татаад, бэлэн hууна, - гэжэ дуулгахадань:

-       Болохогуй, болохогуй, диилдэжэ болохобди, хоёр годлёор бултыемнай алажа болохо, - гэлсээд лэ, бусаhан гэдэг.

Харин Марактай баатар энэ уедэ Дээдэ-Ушоотэйгоор хойшоо Таглиин хойто талада хурэжэ, гэндээ шулуу суглуулжа, хашаа хорёо бодхоожо, тэрэ hурэг адуугаа удаан саг соо тэндээ хаахадань, ухэхэ моридынь туража ухоод, нэгэ муухан дааган улэhэн байгаа. Тиихэдэнь: «Энэл минии унаха гэhэн морин болохо гээ юм байна», - гэжэ бодоод, тэрэ дааг аа барижа абаа ха.

Удангуй тэрэ даагань хулэг морин болобо. Гэбэшье Монголhоо Марактайе алаха гэhэн хунуудэнь жадха гээшые хаяжал байгаа. Марактай яагаад энээнииеыь мэдээб гэхэдэ, шэхэндэнь нэгэ юумэн дуулдаhан шэнги болоод лэ, урдаhаа монсогор томо галай хиидэжэ ябахые хараад, хажуу тээшээ болохотойнь сасуу хажуудань ерээд лэ, унахадаа, унтаржа байгаа ха.

Удаань томо тумэршье, томо шубууншье ниидэжэ ерэдэг байгаа. Гэбэшье тэрэ жадхань Марактайе, яашье аблажа шадаагуй.

Нэгэтэ нэгэ жаахан шара нохойн байhан газартань ерэхэдэнь, Марактай ехээр хоорхэшоожэ, тэрэниие эдеэлуулдэг, дахуулжа ябадаг болоо ха. Зугоор нэгэтэ ангай мяха угэжэ байхадань, тэрэ нохойнь гарайнь нэгэ хургые шуha гаратарынь хазажархёо юм гэдэг. Тэрэ нохойнь миин нохой бэшэ, урдаhаа гараhан жадха байгаа. Тиигэжэ Марактай баатар наhа бараhан юм гэжэ урданай убгэдэй хоорэлдэжэ байhаниие жаахан ябахадаа дуулаhан байнаб.