Аханаевтанай одхон хYбYYниинь, дайнай ба ажалай ветеран Даша-Нима Аханаевич энэ жэлдэ 84- гээ хабарые угтажа байна.

Би Даша- Нима Аханаевичые hайн танихаб, мэдэхэб, юундэб гэхэдэ бидэ зэргэлээд шахуу ажаhуудагбди. Манай hургуулида ерэжэ, hурагшадаар уулзалгын Yедэ хоорooень шагнадаг байгааб. МYноодэр хYршындоо орожо, орден, медальнуудынь харанаб, хоорэлдэнэбди. 

«Би оороо дайнай эхилхэдэ, Хурамхаанай дунда hургуулиин 5-хи классай hурагша ябааб. Ехэ наhатай YхибYYд hурадаг hэмди. Би тиихэдэ 15-16 наhатай байгаа хаб. 1942 ондо hургуулияа орхижо, 2 паар мореор газар хахалжа эхилээ бэлэйб. 1943 оной июнь hарада повесткэ ерэжэ, бригадирнай мориндоо hуулгажа, гэртэмни нэгэ бага талхатайгаар хYргэжэ Yгэбэ. Тэрэнээ хахадыень гурил болгоод, заримыень гэртэлдээ орхеод, Цыдуевтэй хоюулаа дайнда мордобобди. Пересылочнэ пункт ерэхэдэмнай, Улан - Yдын мяха болбосоруулдаг комбинадта ажалшанаар эльгээбэ. hYYлээрнь Бичурада баригдажа байhан сахарна заводой фундамент табилсажа байhаар Yбшэлоод, hара соо госпитальда хэбтэбэб.

Намар ноябрь соо набор боложо, Монгол гарабаб. Тансаг Булаг гэжэ газарта 57-хи дивизиин 1-хи батальоной 80 полкын 1-хи минометно ротын минометчик (6 hарын курс гараад) болобоб. Иигэжэ  арбан юhэтэйдээ сэрэгшэ болоо бэлэйб. ХYндэ хYшэр дайнай жэлнYYдтэ милитарис Япон манда дайгаар  орохогYй гэжэ хэлсээтэйшье hаа, нэгэшье Yдэр бидэниие амар байлгаагYй. Yдэр бYри шахуу хилыемнай эбдэжэл байба.Тэрэ Yедэ япон сэрэгэй тоо 1 миллионhоо YлYY  байгаа. Майн 9-дэ Илалтын Yдэрэй болобошье, дайн Yшоо дYYрээгYй, совет сэрэгшэд Монголой хуурай тала гаталжа, Ехэ Хингаанай Yндэр уулануудые дабажа, аймшагтай шангаар бэхилYYлэгдэhэн хото городуудые японтонhоо сYлоолхэ захиралта абаба.

Илангаяа элhэн губиие гаталалга ехэл бэрхэ байгаа бэлэй. 1945 оной августын 9-дэ тревого болоод, манай 57-хи дивизиин ябаган сэрэгшэд миномедуудаа Yргэлоод (1 ствол 19 кг, хулынь 20 кг, плитань 22 кг), тэрэнээ 3 хYн хубаагаад барихабди. Гурбан хоног соо хуурай талаар ябаабди. Халуун гээшэнь аргагYй. Наран шараа хадаа шараха. Уhан Yгы. Флягатай уhамнай сагтаа дууhаа. Ангажа ябажа шадахаа болиходоо, наhа бараhан зон бии байгаа. Эдихэ юумэ юундэ YгэдэггYй байhан юм, мYноо гайхагшаб. Арай гэжэ Монголой хуурай талын саада бэедэ гарахадамнай, сапернууд худаг малтаад байба. Нэгэ нэгэ каска уhа нормоор Yгоо. Западhаа ерэhэн фронтовигууд бидэндэ нэжээд зYhэмэг хилээмэ Yгэжэ, ами оруулба. Саашаа модон кабинатай «Зис-5» машинада 30-аад сэрэгшэд hуужа, миномедоо тээжэ xYнгэгшэлбэбди. Ехэ Хингаанай жалгаар оодоо гаранабди. Хада орохотоймнай хамта бороон ороо хадаа оробо. Машинамнай буксовална, тиихэдэнь 30 хYн бYhэнYYдээ холбожо yяад, хоер ряд болоод, машинаяа оодэнь татанабди. Харгыдаа минии hуyhан машина эбдэржэ, нYгоодэлhоо гээгдэбэбди.   Летучкэ ерэжэ, машиныемнай заhаа .

Машинадаа hуужа, Лубей город хYрэхэдэмнай, японтон хYYргэ тэhэлээ, саашаа харгы Yгы, эндээ байгты гэбэ. Тиигэhээр байтарнай сапернууд понтонно хYYргэ хээ. Квантунска армиин штаб байhан МYгден хYрэбэбди. Шанга тулалдаанууд боложо, дайн дYYрэнхэй байба. Плендэ абтаhан японецууд дYYрэн. Заримамнай эдэ японецуудые Советскэ Союзаа абаашаа, харин би командиртаяа, старшинатаяа машинаяа поезддо тээжэ асараад, Тансаг Булагаа машинараа казармадаа ерэжэ, 1950 он болотор албаяа YргэлжэлYYлээб. Шанга буудалдаан соо балай ороогYйбди, машинамнай эбдэржэ hаатаhан байгаабди.

 Армиhаа бусахадамни, ПYрбэ ахамни дайнhаа ерэhэн байба. Би тиигээд магазинда хYдэлооб, заготконтородо арhа абадаг байгааб, hYYлдэнь наhанайнгаа амаралтада гаратараа колхоздо, hургуулида хYдэлооб. 1950 оной ноябрь hарада гэр бYлэтэй болооб. 4 YхибYYтэй болоо бэлэйбди. МYноо 2 ашатай, 2 зээтэй, 3 гушатайбди. Маина Мажиг-Цыреновнатаяа 59-хи жэлээ амгалан тэнюун ажаhуунабди даа»,- гээд Даша-Нима Аханаевич хоороогоо дYYргэбэ.