Багшын творческо намтарhаа

 

Хүн болохо багаhаа, хүлэг болохо унаганhаа.

 

Арадай аман зохёолhоо.

 

Багшын ажалай ветеран, РСФСР-эй арадай гэгээрэлэй отличникЕкатерина Доржиевна ЦыбиковаЗэдын аймагай Доодо Бургалтай нютагта 1924 ондо дунда шадалтай Цыбиков Цырен-Доржо Надмитович гэжэ айлай үнэр баян бүлэдэ түрэhэн намтартай. Эжынь – Цыбикова Санжа Содномпиловна – 11 үхибүүдэй гарыень ганзагада, хүлыень дүрөөдэ хүргэhэн юм. Екатерина (Ханда) Доржиевна энэ бүлын 10 үхибүүнь hэн.

 

Эхэ эсэгынгээ заабаряар Екатерина Доржиевна урин hайхан сэдьхэлтэй, үбгэд хүгшэдые хүндэлдэг, үлбэр зониие хайрладаг, ажал хүдэлмэридэ багаhаа дуратайшаг бэлэй. «Би заата hаал багша хүн болохоб, багашуулые эрдэм номдо hургахаб» - гэжэ нэгэтэ бэшэ хэлэдэг байгаа. Энэл hанал бодолоо Ханда басаган хүсэлдүүлжэ шадаа. Багшын мэргэжэлтэй болоо.

 

Екатерина Доржиевна Бургалтайн эхин hургуули дүүргээд, Гэгээтэйн «ШКМ-эй» 7 класс, Петропавловкын дунда hургуулида 10 класс 1942 ондо дүүргээ.

 

Тэрэ үедэ hургуулинуудта багшанарай ехээр дутамаг дээрэhээ hургуули дүүргэhэн үхибүүдэй эгээл эрхимүүдынь багшалхыень эльгээдэг hэн. Тэдэнэй тоодо Екатерина Доржиевна ороно.

 

Екатерина Доржиевна Бургалтайн эхин hургуули дүүргээд, Гэгээтэйн «ШКМ-эй» 7 класс, Петропавловкын дунда hургуулида 10 класс 1942 ондо дүүргээ.

 

Тэрэ үедэ hургуулинуудта багшанарай ехээр дутамаг дээрэhээ hургуули дүүргэhэн үхибүүдэй эгээл эрхимүүдынь багшалхыень эльгээдэг hэн. Тэдэнэй тоодо Екатерина Доржиевна ороно.

 

Залуухан, ута гэзэгтэй, илдам зөөлэхэн харастай басаган багашуулые hургажа, эрдэм номой захагүй ута замай эхи гаргалсахаяа Гэдэн нютагай эхин hургуулиин богоhо алхаа бэлэй. Гурбан жэл тэндээ хүдэлөөд, Улан-Үдэ хотын хоёр жэлэй багшанарай hургуулида ороо. Энэ hургуулияа эрхимээр дүүргээд, түрэл нютагайнгаа hургуулида дахинаа ерэжэ, багшынгаа ажал үргэлжэлүүлээ. Һүүлдэнь Дээдэ Үшөөтэйн hургуулида нилээн үни хүдэлөө.

 

1947 ондо Доржо Банзаровай нэрэмжэтэ багшанарай дээдэ hургуулиин буряад хэлэ ба литературын факультет дүүргээ.

 

1948-1952 онуудта Бургалтайнгаа дунда hургуулида буряад хэлэ заажа, үхибүүдые үндэhэн хэлэнэйнгээ баялигтай танилсуулаа.

 

1952 ондо Иркутск хотын хоёр жэлэй партийна hургуулида эльгээгдээ.

 

Тэрэнээ 1954 ондо дүүргээд, Ториин аймагай партиин райкомой кабинеэдые

 

даагшаар хүдэлөө.

 

Доодо Бургалтайн hургуулиин үхибүүд ба багшанар. Һүүлшын хонхо

 

1955-1956 hуралсалай жэл. Һургуулиин директор Шоболов Иван Сергеевич.

 

1971-1979 онуудта - Гэгээтэйн дунда hургуулиин хүмүүжүүлгын хүдэлмэри эрхимлэгшээр хүдэлжэ байхадаа, түрэл хэлэ ба литератураяа зааhаар лэ зандаа ябаа.

 

Екатерина Доржиевнагай ехэ ахань - Николай Доржиевич Цыбиков - Бургалтай нютагтаа hомоной зайсанаар, худалдаа наймаанай правлениин түрүүлэгшээр, колхозойнгоо партийна эмхиин секретаряар үни удаан хүдэлжэ, наhанайнгаа амаралтада гараад, мүнөө Улаан-Удэ хотодо hууна. Эгэшэнь, Пагма Доржиевна, «Мир» колхоздоо бүхы наhаараа бухгалтераар хүдэлөө.

 

Наһанайнгаа амаралтада гараһанайнгаа һүүлдэ Екатерина Доржиевна Ленинэй нэрэмжэтэ колхоздо секретарь-машинистка гэһэн ажалтай байгаа.

 

Баян хүнби олон

 

шабинараар,

 

Бардам хүнби

 

тэдэнэйнгээ дабшасаар,

 

Энхэ мэндэ

 

ябаhан сагтамни

 

Эдэмни баясуулна

 

үндэр амжалтаараа

 

 

 

Екатерина Доржиевнагай hургаhан үхибүүд эрдэмтэй хүнүүд боложо, үргэн hайхан Буряад ороной нютагаар таранхай. Нилээд олониинь багшын мэргэжэлтэй. Тэдэнэй заримуудынь нэрлээбэл:

 

Токтохоев Базар Санжиевич.Бургалтайнгаа дунда hургуулида бүхы наhаараа буряад хэлэ ба литература заагаа. Үнгэрhэн сагай алдуу, арба гаран жэлэй хугасаа соо hургуулинуудай буряад хэлэеэ үндэhэлэн заахаяа болижо, «төөрилгын» харгыда гараад ябаhан жэлнүүдтэ, тон ехэ оролдолго гаргажа, таhалдуулангүй, үхибүүдтэ буряад хэлыень шудалуулжал ябаhан габъяатай.

 

Базар Санжиевич үхибүүдэй зохёолгын ажалда ехэ анхаралаа хандуулдаг, мүн өөрөөшье шүлэг, статья, зураглалнуудые «Буряад Үнэн», «Зэдын Үнэн» газетэнүүдтэ толилдог. Мүнөө Базар Санжиевич түрэл hургуулидаа үхибүүдые монгол хэлэ, бэшэгтэ hургадаг.

 

Мункуева Галина Гончиковна.Доржо Банзаровай нэрэмжэтэ багшанарай дээдэ hургуули дүүргэhээр, мүнөө болотор нютагайнгаа үхибүүдэй зүрхэ сэдьхэл сонь үнэр баян үргэhэ тариhан, тэрэнэйнгээ сэсэглэн бадархые урмашан хаража, баясажа ябадаг мэргэжэл ехэтэй багша.

 

Токтохоева Екатерина Дымбрыловна.37 жэлэй туршада Бургалтай нютагтаа эсэхэ сусахые мэдэнгүй, эгээ түрүүн эрдэмэй үүдэ алхажа ороhон үхибүүдые үгэхэ бүреэ үгырхэгүй дэлгэр hайхан сэдьхэлээрээ, эхын энхэргэн зангараа, илдам зөөлэн үгэнүүдээрээ угтаhан намтартай.

 

Банзаракцаев Санжа Баторович.Журналист, багша, оршуулагша. Багшанарай дээдэ hургуулида hураха үеhөө шүлэг, рассказуудые бэшэдэг hэн. «Зэдын Үнэн», «Буряад Үнэн » газетэнүүдтэ, хожомынь республикын радиокомитедтэ ажаллахадаа, зохёолнуудые бэшээ. Үхибүүдтэ зорюулhан хэдэн согсолбори номүүд Санжын оршуулгаар Буряадай номой хэблэрээр гаргагдаhан юм. Санжа Баторович Яруунын аймагай Эгэтын-Адагай hургуулида олон жэлэй туршада багшалаа. Яруунын уран зохёолой «Булаг» нэгэдэлэй эдэбхитэй гэшүүн ябаа. Санжа Баторович түрэhэн Бургалтай нютагаа «Аласай холоhоо» гэжэ ном соогоо иигэжэ бэшэнэ:

 

Абал, эжытэеэ

 

зэргэсүүлдэг

 

Аршаантай, булагтай

 

Бургалтайм

 

Алагхан нюдыем

 

дулаасуулдаг

 

Анханай бүхэхэн

 

табисууртай

 

Энэ номойнь презентаци мэнэ hая Бургалтайн hургуулида болоо.

 

Санжа Банзаракцаевай эгээ түрүүшын багша Екатерина Доржиевна. Багшада зорюлhан «Шэнэ багша» гэжэ зохёолынь (рассказ). Энэ рассказhань хэhэгүүд.

 

Минии багахан Гыдээн-Нуга нютаг арха-барха, орье-торьё шулуунуудтай, зарим тээгээ үншэн ганса хайлааhа модотой, зарим газартаа уляангир, хуhа мойhоной модонуудтай хадануудаар дүрбэн тээhээ хүреэлэгдэнхэй, үльгэрэй баатарай альган шэнги хүнхэртэ, Нүгын-Сагаан гэдэгтэ оршодог бэлэй. Тэрэ үедэ дайн эхилжэ, задархай үлэшэhэн айлнуудай дайнай үхибүүд, бидэнэр, эрдэм номой дабаанай эхи шатые «добтолхо» ушартай байгабди. Нэгэтэ үглөөгүүр будан саган манан соогуур эндэ, тэндэhээ hугаржа, hургуулиинга газаа сугларhаар байтарнай: «Шэнэ багша ерээ. Шэб шэнэ! Дээдэ-Үдэдэ багшын hургуули hая дүүргээд, мүнөө ерээ гэнэ, бидэнэртэбагшалхань гэнэ»,-гэhэн үгэнүүд дундамнай тарашаба. Шэнэ багшаяа хараха гэжэ алияа дараад байнабди. Багшын гэр тээшэ харанабди. Багшын байдаг гэрhээ бэеэр эрбэгэр жаахан нэгэ басаган гараад, баруун гарта хуушаншаг хүрин сүүмхэ баринхай юумэ hургуули тээшэмнай алхалшаба.

 

-Ерэбэ, ерэбэ.Орой багша гэхээр бэшэл,- гэhэн үгэнүүд hэмээхэнээр дуулдана. Бидэнэртэ дүтэлжэ ерэхэдээ:

 

-Һургуулимнай hула байха ёhотой.Орогты даа,-гэжэ хэлээд, өөрөө хойноhоомни оробо. Шэнэ багшамнай ямар нэгэ жэгтэй торгон зөөлэнөөр, холоhоо, сээжын гүн оёорhоо гараhан үгэнүүдээр:

 

-Үхибүүд, сайн байна, hуралсалай шэнэ жэлээр таанадые халуунаар амаршалнаб,-гэбэ.

 

Бидэ булта альга ташабабди.

 

-Би Ханда Доржиевна гэжэ нэрэтэйб. Зай, мүнөө hуугты даа.

 

Бидэнээр доро дороо hуугаад, орой танихагүй багшынгаа мэдэрэлдэ абташанхайнууд байгаа hэмди.

 

Он жэлнүүд үнгэржэ,мүнөө болоходо, тэрэ үеын Ханда Доржиевна, минии багша, үншэн намайе эдеэлүүлдэг, мини наhансоо мартагдахагүй, эхэ, эгэшэ мэтэ hанагдажа ябадаг мини багша! Саб саган шарай дээрээ бэлтэгэр томо хара нюдэнүүдтэй, эрбэгэр набтархан нюрга руугаа бүдүүн хара гэзэгэ урдахуулhан, маяшаг хүлтэй юрын буряад басаган.

 

Багша партануудай хоорондуур ябажа, эгэшэ мэтээр шэг шарайемнай адаглаhанай hүүлдэ, мүн лэ хубсаhа хунарыемнай харалсаhан байгаа ёhотой гэжэ hүүлдэ хожом болоhон хойно тухайлаа hэм. Столойнгоо сааша ошожо зогсоод, урдаhаамнай хаража, нилээн удаан байтараа, аалиханаар асууба:

 

-Хэнэ абаанар, аханаар сэрэгтэ мордонхойб?

 

Арбагар заахан сагаан баруун гарнууд жэжэхэн сагдуулханууд мэтэ жэрылдэжэ байгаа hэн.

 

-Бултанайтнай. Зай, табигты,-гээд, багшын хэлэхэдэ, хөөрхэн саган нюурынь сухагар саган болошоод байба.

 

-Үхибүүдни, саг иимэ. Таанад энэ үедэ номдоо hайнаар hураха, гэртэхиндээ туhалалсаха ёhотойт. Мүнөө дайн боложо байна. Манайхин түрүүшээр сухарижа ябатараа, мүнөө дайсанайдобтолгые зогсоогоод, өөрынгөө түрэhэн газар дээрэhээ түрижэ захалба. Иигээд hайн байбал, илалта туйлахамнай дүтэлөө.Абанар, аханартнай, хуряаханартнай, нагасанар, үбгөөнэртнай булта бусажа ерэхэ. Сахар боохор асарха, гар дээрээ үргөөд ябаха, эрхэлүүлхэ. Тиимэhээ илалта түргөөр асархын түлөө номоо hайнаар үзэхэ, гэртэхиндээ туhалалсахаёhотойбди. Үшөө колхоздоо хамhалсахабди, ажалаа диилэнэгүй, эрэшүүл, бар хүсэн үсөөдэнэ, багадана. Тиимэ гү?

 

- Тиимэ, тиимэ гээд, дарья табилдашабабди.

 

Намтай зэргэлээд һууһан Бадмаев Дашааха абяа гарабагүй. Багша энээниие ойлгоод.

 

- Хэн гэжэ нэрэтэйбши?- гэхэ зуураа хажуудань ерээд, зантагар шара тархииень эльбэбэ. Дашааха бархиршаба. Багшын томо хара нюдэд дээгүүр нулимсын шииг сугларжа байгаа һэн. Багша Дашаахын тархиие тэбэргэд, һалганаһан хоолойгоор: - Хүбүүмни бэрхэ юм. Эрэ хүн гээшэш, ёһотой сэрэгшэн. Эндэ би зэмэтэйб. Мартажа ябаһан тэрэ шорото муухай юумыешни һануулжархиба гүб даа. Хүлисэ, би зэмэтэйб, зай гү? Зай гү?

 

Дашааха гэнтэ зантагад гээд, хүлеэтэй байһанаа мултаршаһан юумэдэл, уһа нюдэн зандаа:

 

-Багша-аа, Ханда Доржиевна, та зэмэтэ бэшэт, дайсан абыем алаа, та зэмэтэ бэшэт. Би абынгаа түлөө, өөрынгөө түлөө, хоёр хүнэй түлөө номдо бэрхээр һурахаб, гэртээ туһалхаб, колхоздоо туһалхаб, - гэжэрхибэ.

 

Багша столойнгоо наша зогсоод, орой нюунгүйгөөр нулимсаяа аршажа:

 

-Зай, мүнөө хэлэ даа, нэрэшни хэн бэ? – гэбэ.

 

Бадмаев Дашааха.

 

- Дашааха бэшэ, Даша Бадмаев. Даша. Үхибүүд, мүнөөдэрһөө хойшо Дашаахаяа Даша гэдэг болоебди. Бадмаев Даша. Бадмаев Даша. Тэрэ гэһэнһээ хойшо нэгэшье хүн «Дашааха» гэжэ абяа гараагүй һэн. Ехэшүүлшье Даша гээд нэрлэдэг болоо бэлэй.

 

Гырылова Светлана Сандуевна

 

Уран зохёолшо. «Советская женщина» журналай лауреат. Москваагэй Горькиин литературна институт 1974 ондо дүргэһэн. Света һургуулида һүража байхаһаан бэшэжэ эхилээ һэн. Светлана Гырыловагай бэшэһэн рассказуудынь «Советская женщина», «Дружба народов», «Огонёк» журналнуудта, «Литературная Россия» гэжэ газетэдэ толилогдоһон. «Ураганчик», «Чудо-змея с коралловыми рогами» гэжэ рассказуудынь хари хэлэндэ, «Крылья» гэжэ зохёолынь – япон хэлэндэ оршуулагданхай. СССР-ЭЙ 18 уран зохёошодой (жэшээнь Ф.Абрамов, Ю.Бондарев, В.Белов, Г. Матевосян г.м.) рассказуудай эгээл һайнай тоодо Светлана Гырыловагай «Чудо-змея с коралловыми рогами» гэжэ рассказ болоно. Роман- дилогии «Босая в зеркале. Помилуйте посмертно» советскэ профсоюзай шанда табигдаһан. Үшөө «Голодная любовь» гэжэ рассказ бэшэнхэй.

 

Мүнөө Светлана Гырылова Москвада һууна. Үшөө уран зохёолнуудынь булаг мэтэ бурьялхань лабтай.

 

Дугаржап Цыренович Дашиев.

 

Буряад республикын, РСФСР-эй ба СССР-эй арадай артист. Партиин XXVI съездын депутат. Глинкын нэрэмжэтэ вокалистнуудай лауреат. Буряадай республиканска шангай лауреат. Буряадай оперо ба балет театрай дуушан. Бугалтайн 7жэлэй һургуулида һураһан.

 

Свердловско консерватори дүүргэһэн. Гоё һайхан хонгёо хоолойгоороо энэ хатуу шэрүүн сагта хэды хүнэй һанаа сэдьхэл ямараар уяруулна, баясуулна гээшэб? Жэл бүри Дугаржап Цыренович багшанарай һайндэртэй зорюулагдаһан Гунга Чимитовой үгэ дээрэ Ж.Батуевай бзшэһэн «Багшанар» гэжэ дуу хангюурдадаг. Энэ дуун Дугаржабай багша Екатерина Доржиевнада зорюулагдаhан байхань лабтай.

 

Эдэбхитэй, хүндэтэ багшые …

 

Би багшын мэргэжэлтэй бэшэшье hаа, буряад хэлэ ба литературада дурлуулhан багшаяа огто мартадаггүйб. Багшын ажалда хэды ехэ орлдолго, тэсэбэри, үсэд нэтэрүү ажал, гайхалтай hайхан сэдьхэл, ерээдүй тухай оролдосо хэрэгтэй гээшэб даа.

 

Хэнтэйшье уулзахадаа, хаанашье ябахадаа, хэниишье илгалтагүй хөөрэлдэhэн, hонин hайханиие ухаан ойндоо бүхөөр хадууhан, үни холо үнгэрhэн сагуудаа хэзээдэшье мартадаггүй, үсэгэлдэрэй мэтэ хөөрэлдэхэдэнь,

 

угаа hонин байдаг.

 

Шаргал ужам дэлхэй дээрэ

 

Шадал, тамир ехэтэй,

 

Сэбэр шарайтай зандаа

 

Зуун наhатай болотороо

 

Золтой жаргалтай hуухыетнай юрөөнэб.

 

Танай шаби Мария Очирова –Цыденова.

 

Одоол эгэшэ мэтэ hанагдаха, эггэн дуратай багшанарай нэгэн Ханда Доржиевна бэлэйлта. Ханда Доржиевна, та бидэндэ түрэл арадайнгаа түүхэ, соёл, уран hайхан зохёолдо шуналалтай болгоhон хүнүүдэй нэгэниинь байhан ха юмта.

 

Хонгор залу наhандаа хоёр жэлэй багшын институт дүүргээд, буряад хэлэ ба литература зааха багшаар томилогдоhон та, Ханда Доржиевна, бидэндэ 7-хи класста заажа эхилэhэн гээшэ бэзэт.

 

Тэрэ гэhээр аяар 50-н жэл шаху үнгэршөө. Шабинартнай баhа үбгэржэ хүгшэрөөбди.

 

Мүнөө танай эмгэрhэншье hаа, эсээб гэдэггүй, далан наhанайнгаа дабаан дээрэ дабшалжа гаранхай, эршэ зориг түгэлдэр, урдын юумэ удхалан хэлэжэ, урма баяраа халяажа, уянгалан зугаалжа ябадагтнай ехэл hайн. Би энээндэтнай урмашан баярлагби.

 

Аба, эжын зүгнэн үршөөhэн

 

Алтан энэ хүдэр бэетнай

 

Тооhогүй арюун сэбэр,

 

Торошогүй хүнгэн зандаа,

 

Мүнхэ зоригтнай

 

Мүнгэн шэнги бүтэмжэтэй,

 

Ажабайдалтнай

 

Алтан шэнги арюухан байг лэ.

 

Танай шаби - Гүрэ-Базар Токтохоев

 

Уймар бага ябахадамнай

 

Урмыемнай нэгэтэшье хухалангүй,

 

Хатуу шэрүүшээр хараадаггүй,

 

Хододоо сэлмэг дорюун ябадаг.

 

Минии эгээл дуратай багша Екатерина Доржиевнае

 

72 наhанай ойгоор амаршалаад,

 

Ара үбэртөө ашанар, зээнэрээ үргэлжэ,

 

Үри хүүгэд, арад зондоо hайн hайханар hанагдажа,

 

Ная хүрэжэ намайжа,

 

Ерэ хүрэжэ ебхыжэ ябахыетнай юрөөнэб.

 

Танай hурагша Екатерина Бадмаева – Токтохоева

 

Илдам налархай хүндэтэ багшамни.

 

Хүгшэн солбон хурдан ухаагаараа

 

Олон түмэн бидэ шабинар - дүүнэртээ

 

Зула мэтэ толоороо туяаа сасуулан,

 

Үндэр наhанай гурбан зөөлэниие эдлэн hуухыетнай

 

Үнэн зүрхэнhөө хүсэнэб. Танай шаби Галина Мункуева

 

Үнгэрhэн үхибүүн наhан зүүдэн шэнги hанагдана. Энэ наhандам эгээ hайханаар, унтаршагүйгөөр бадарhан зула, мини багша Екатерина Доржиевна, үльгэр түүхэ шэнги ой ухаандам мартададаггүй. Эрдэм номой Үүдэ эсэшэ сусашагүйгөөр нээлсэhэн, ажабайдалай үргэн харгыда гаргалсаhан хүндэтэ багшаяа халуунаар амаршалаад,

 

« Найман Намсарай» мэтэ баян,

 

« Найдан жүдэг» мэтэ үнэр,

 

Найрлаhан газартатнай

 

Набша сэсэг hалбаржа,

 

Сэнгэhэн газартатнай

 

Сэсэг набша дэлгэржэ,

 

Табан хушуу малтай,

 

Табагаар дүүрэн эдеэтэй,

 

Бии бэлигтэй,

 

Дүүрэн хэшэгтэй,

 

«Бар» гэхэ баршадгүй,

 

«Хан» гэхэ ханяадагүй

 

Үлзы саган тоонтодоо

 

Мүнхэ наhатай,

 

Мүнгэн замтай ябахатнай болтогой! Гэжэ юрөөнэб.

 

Шабитнай Дашлай Батуев

 

Би Екатерина Доржиевнатай гурбан жэл сугтаа хүдэлөө hэм. Одоол эсэхэ сусахые мэдэхэгүй, харюусалгата ажалдаа ёhотойгоор шунажа ородог хүн hэн.

 

Үглөөнhөө үдэшэ болотор Гэгээтэйн hургуулида классhаа гадуур хүмүүжүүлгын хүдэлмэри, шууяаа нэрьеэн таhаралдадаггүй бэлэй. Классай хүтэлбэрилэгшын хажууда заатагүй Екавтерина Доржиевна урин зөөлэхэнөөр энеэбхилжэ, уран hайхан үгэнүүдээрээ урмашуулжа байдаг hэн.

 

Мүнөөшье Екатерина Доржиевна залуугаараа, үндэр наhатай болоошье hаа, ниитын ажалда эдэбхитэйгээр хабаадалсаhаар юм. Гэгээтэй нютагай ветерануудай соведэй түрүүлэгшээр hунгагданхай.

 

Ажалайнгаа охи орхёогүй, хүл хүнгэнтэй, хододоо хүхюу энеэдэтэй, хүн зондо туhатай, үбгэрhэн, хүгшэрhэн зонуудта найдамтай тулгань болонхой. Екатерина Доржиевнада мини мүнхэ юроол:

 

Наhан дээрээ

 

Наhа нэмэжэ,

 

Айл, аймагтаа,

 

Арад зондоо хүндэтэй,

 

Ута наhа наhалжа,

 

Удаан жаргалтай hуугты.

 

Газаагаа гайгүй,

 

Гэртээ гэнэгүй,

 

Элүүр энхэ зандаа,

 

Хойто үетэндэ

 

Жэшээ боложо,

 

Залуу үетэндэ

 

Зула боложо

 

Ябахатнай болтогой!

 

Ашата эжы, абынгаа,

 

Юhэн аха эгэшэнэрэйнгээ үреэлээр

 

Буурал болотороо

 

Буянтай жаргагты.

 

Тэбхэр hайхан гуламтатнай

 

Тэгшэ hайхан бадаржа байг.

 

Утаатайхан гуламтатнай

 

Үргэлжэ бадаржа байг !!!

 

Суг хүдэлэгшэ Цыпилма Гомбоевна Ринчинова

 

1994 ондо Гэгээтэйн дунда һургуули 110 - жэлэйнгээ ойн баярые Екатерина Доржиевнагай һаналаар ударигдажа үнгэргөө. Хушуун гэжэ газарта манай Зэдын аймагай буряад нютагуудай эгээл түрүүшын һургуули 1884 ондо нээгдэһэн байгаа. Тэндэ Алцагһаа эхилээд, Харацай хүрэтэр байдаг айл аймагай хүбүүд басагад һурадаг байгаа.

 

Минии эгээл хайрата багша Цыбикова Екатерина Доржиевна тухай суг хүдэлhэн Цыпилма Гомбоевна Ринчинова ба Доодо Бургалтайн hургуулиин шабинарынь планшет бэлдэжэ манай hургуулиин музейдэ бэлэглэhэн байна. Тэрэ планшет сооhоо би энэ дээрэ бэшэгдэhэн иимэ hайхан үгэнүүдые буулгажа бэшээд, үшөөл багша тухайгаа ном бүтээхэ hанаатайб. Хари хэлэнэй багша болоошье hаа би буряад хэлэн дээрээ бэшэжэ, уншажа, хөөрэлдэжэ шадаха хадаа омогорхожо ябадагби. Екатерина Доржиевна бидэниие ганса буряад хэлэн ба литературын хэшээлнүүдтэ бэшэ, харин манай буряадай ба түрэл нютагайнгаа хүнүүдээр һонин уулзалгануудые үнгэргэдэг байгаа, гэртээ урижа, амтатай эдеэ хоол бэлдэжэ һургадаг, стенгазетэдэ интервью, шүлэг бэшэжэ, зүжэг табижа һургадаг байгаа. Багшамни мүнөөшье хүрэтэр ямаршье хүндэ хүшэр сагта өөрынгөө хүсэ шадалаараа, hайхан ухаан бодолоороо хүн бүхэндэ туhатай ябаха хэрэгтэй гэжэ жэшээ харуулан ябаhандань би ехэ баяртайб. Иимэ олон нэрэ зэргэтэй hурагшадтайнь адли багшынгаа нэрэ дээшэнь үргэн нэрлүүлхэ ёhотойб гэhэн минии гансал багшын ажалаар бэшэ, харин ниитын, юрын ажабайдалай зорилго болоно.

 

Гэгээтэйн hургуулиин немец ба англи хэлэнэй багша Балданова Татьяна Бумудоржиевна