Нагасым тэнгэриүндэр…

Аяар холын 1941 оной хабарай дулаахан шубуу шонхорой жэргэжэ, байгаалиин нойрhоо hэрижэ, сэсэг набшаар бүрхѳѳгдэжэ байха үедэ Жамса нагасам алтан дэлхэй дээрэ түрэhэн юм. Түргэн урадхалтай Хамни голойгоо эрьедэ Номто Нуга гэжэ газарта, тэнгэри тулама үндэр Улаан Һахюуhан уулын бооридо тоонтотой. Хүлгѳѳтэй тэрэ дайнай үедэ түрэhэн хүбүүн, эхэhээ унахаhаа эхилжэ гэхээр, эхэеэ дахажа хони ямаа харюулжа эхилээ.

 Эдеэ хоолой хомор тэрэ үедэ Дулма тѳѳбигѳѳ дахажа Улаан hахюуhанаа боореор тибhэ, нуга газарта мэхээр малтажа эдижэ ябадагаа хѳѳрэгшэ hэн.

 Бага колхозуудай хамтаржа, Бүргэдѳѳ колхозой центр болоходонь Бүргын эхиндэ нүүжэ ерэhэн байгаа.

 Тэндэhээнь hургуулида орожо Бүргыгѳѳ эхин hургуули дүүргээд саашаа hургуулияа үргэлжэлүүлхэ аргагүй байжа, эжы нагадцы хоероо, дахажа хони мал харюулалсажа ябаа.

 Һургуулидаа ябахадаа Шара Υбгэн таабайгаа Володитой үлэдхэдѳѳ таряанай толгой түүжэ эдижэ ябагша hэмди гэжэ хѳѳрэдэг hэн.

 1962 ондо сэрэгэй албанhаа ерээд байхадань, колхозой правлени трактористын курсада эльгээгээ, тэрэ үедэ эжы нагадцы хоертоео Самсаалай эхиндэ мал ажаллажа байгаад, хабар намарынь таряанай ажалда ябалсадаг байгаа.

 Нарайhаан мал ажаллажа hураhан нагасам колхозойгоо гүртэнүүдые хэдэн олон жэлдэ ударидажа, малаа hайнаар адуулажа, гүрэн түрынгѳѳ тоогүй олон шанда хүртэhэн юм. Хэhэн ажалынь үндэрѳѳр сэгнэгдэжэ 1970 ондо Владимир Ильич Ленинэй түрэhѳѳр зуун жэлдэ зорюулhан медаляар, «Хүндэлэлэй тэмдэг» гэhэн орденоор шагнагдаа. 1972 ондо Москва хото путевкоор ВДНХ-да ошоо, ВДНХ-гай бронзово медаляар шагнагдаа. 1973 ондо нагасым үбсүүндэ Ленинэй орден ялараа hэн. Наhанайнгаа амаралтада гараашье hаа хэдэн жэлэй хугасаа соо КХ-гай мал ажаллаа. Хүлѳѳ шоройдохоhоон хойшо хэhэн ажалынь гүрэн түрэ дээгүүр сэгнэжэ амаралтада гараашье hаань нагасым туйлаhан хэрэг мартагдангүй 2007 ондо «Буряад республикын хүндэтэ эрхэтэн» гэhэн нэрэ зэргэ олгогдоhон байна.

 Жаран наhанай дабаае дабажа, хүнгэн сарюун малаа ажаллаhан зандаа, харата муухай үбшэндэ дайрагдажа, дала наhа арайхан хүрэнгүй хайрата нагасамнай энэ дэлхэйтэй хахасаа hэн.

Дайнай хүшэр жэлнүүдтэ

Даараха үлэдхые үзэжэ

Алтан дэлхэйн хүрьhые

Алхан гэшхэн үдэhэн

Нагасым тэнгэри үндэр,

Наhанайм замые сахихал.

Автор: Жигжитова Елена Должитовна