Монгол Угсаатанай Агуу сэрэгшэ Чингисхаанай һүлдэдэ һүгэдэлгэдэ зорюулагдаһан Далха, Сүлдэ Тэнгэри гэһэн үргэл Алтан Мундарга хадын хойморто Шаргай Ноён Бурхан Баабай газарта үнгэрөө. Заншалта үйлэ Буряад ороной сэрэгшэдэй, сэрэгэй тусгаар үйлэнүүдтэ хабаадагшадай хамгаалалгада зорюулагдаа.
- Иимэ үргэлэй үйлэ үнгэрһэн зуун жэлэй 1917 оной хубисхалай урда тээ һүүлшынхиеэ үнгэргэгдэһэн байха юм. Үйлын ёһололдо Далха ( Сүлдэ) тэнгэриин юһэн бурхадые амиды болгон харуулһан юһэн мори унаһан баатар хүбүүд хабаадаа. Үйлын түгэсхэлдэ баатарнууд муу шолмосуудые үлдэһэн тэмдэгтэй һүрөөтэй абяан буугаар буудаа, - гэжэ Үбэр Байгалай болон Буряад хизаар орон шэнжэлэгшэ Бальжинима Цыренов хөөрэжэ үгэбэ.
Тэрэнэй хэлэһээр, Сүльдэ монгол угсаатанай тэнгэриин сэрэгшэн Очирваани бурханай хубилгаанай нэгэн гэжэ тоологдодог. Энэл хубилгаар газар дээрэ Чингисхаан болон бууһан гэжэ тоологдодог. Энэ бурхан сэрэгэй хубсаһатай, һүн сагаан хүлэг мори унанхай, гартаа сэрэгэй туг баринхай, ном һадагтай болон мунхагые сабшадаг һэлмэтэй мүн Баруун гартаа ташуур баринхай, тэрээн дээрэнь һургагдаһан бүргэл шубуун. Хажуудань ууртай Банхар нохой Арсаланай хубилгаан, номнолые хадагалагша мүн.
Комментарии