«Үнгэрһэн сагта аяншалга». Иимэ нэрэтэй уласай һуралсалай гуламтануудай музейнүүдэй урилдаан декабриин 8-да Матвей Хангаловай нэрэмжэтэ Түүхын музейн дэргэдэ үнгэргэгдэбэ.

 Хоёр шатаһаа бүридэһэн хэмжээ ябуулгада 49 һургуули хабаадаһан байна. Гол шан Гран-придэ Захааминай аймагай Үлэгшэнэй һургуулиин музей хүртөө. Шангай 1-дэхи һуурида Түнхэнэй аймагай Тоорын һургуули гараһан байна.

Үнгэржэ байгаа 2023 ондо Түнхэнэй аймагай Тооро һууринда баяртай ушар тохёолдоо. Октябрь һарада эндэхи һуралсалай гуламтын дэргэдэ хизаар ороноо шэнжэлэлгын музей үүдэеэ сэлиһэн юм. Нютагай мэдээжэ уран зохёолшон Жорж Долгорович Юбухаевай нэрэ абаһаар лэ олгогдоо. Һаял нээгдэһэн музейтэй һургуули яагаад улас дотор түрүүшүүлэй тоодо оробо гээшэб гэжэ олон хүнүүд гайхана ёһотой.

Үшөө Совет үеһөө хойшо Тоорын һургуулида Алдар солын музей нээгдэһэн юм. Захирал Туяна Пурбоевна Яндановагай хэлэһээр Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнда баатарлиг үхэлөөр унаһан нютагаархидай, тэрэ муухай дайнда хабаадажа, гэртээ бусаһан ветерануудай мэдээнүүд олон жэлэй хугасаада суглуулагдаа һэн.

 Һүүлшын жэлнүүдтэ дэлхэй дээрэхи элдэб гүрэнүүдэй хёморолдоондо оролсоһон Тоорынгоо хүбүүдэй саарһа дансанууд музейдэ өөрын һуури олоно. Эндэхи үхибүүд ехэхэн бэдэрэлгын ажал ябуулна гээд хэлэлтэй.

Һургуулиингаа Алдар солын музейдэ яһала бүхэжэһэн һурагшад түрэл һургуулияа уласай хэмжээ ябуулгада түлөөлөө. 2023 ондо Бүгэдэ буряадуудай үндэһэн соёлой эмхиин үнгэргэһэн «Арадай багша» гэһэн урилдаанда гол шанда хүртэһэн Марина Ивановна Янданова түрүүтэй Тоорын һургуулиинхид ганса 1-дэхи шатын дипломоор шагнагдаа бэшэ, мүн хэдэн шэглэлээр түрүүшүүлэй тоодо оролсожо шадаа.

«Музейная игра» гэһэн нааданда 7-дохи классай Аюна Дугарова
эрхимлээ. «Хизаар ороноо шэнжэлэгшэ» гэһэн шэглэлээр 8-дахи классай Зорикто Шойбонов шангай һуурида гараа. Владислав Холбоев, Олег Пархаев болон Владислав Зарбуев гэгшэд музей тухай һайхан дуу хангюурдажа, 3-дахи шатын дипломдо хүртөө. Аюна Улукшонова «Музейная мозаика» гэһэн урилдаанда баһа 3-дахи һуури эзэлээ.

Шэнэ музейн гол һуури уран зохёолшон Жорж Долгорович Юбухаевта зорюулагдана. Ушар юуб гэхэдэ, уран зохёолшон амиды мэндэ ябахадаа, һургуулиин үхибүүдтэй нягта харилсаа холбоотойгоор хүдэлжэ байһан намтартай. Бүхы хэмжээ ябуулгануудтань хабаадалсажа ябаа.

Жорж Долгоровичой аха дүүнэрээ дамжуулһан зөөринүүд музей шэмэглэнэ. Мүн урданай ажабайдалай хэрэгсэлнүүд олондо һонирхолтой байха. Тооро нютагһаа ургажа гараһан мэдээжэ хүнүүдтэй танилсалгын таһаг аяншалагшадай анхарал татахал байха.

Тус музей бэлэдхэлдэ өөһэдөө үхибүүд ехэхэн бэдэрэлгын ажал ябуулаа. Музейнгээ ашаар ургажа ябаа залуу халаан Эсэгэ орондоо дуратайгаар бүри һайнаар  хүмүүжүүлэгдэхэнь лабтай.