Шаргал зээрдынгээ хурданда

Шээтэ хурэhэноо мэдэнэгуйб,

Шээтын заимкайн залуушуулаар

Шангалжа худэлhэнээ мартанагуйб

 

Баруун боориин таряае

Булта гаража хуряанабди,

Боодолго болгожо суглуулаад

Бригадир ноёндоо тушаанабди.

 

Самбилов поолиин таряае

Сугтаа сугларжа хуряанабди,

Соможо орхёод таряагаа

Сторож нухэртоо тушаанабди.

 

Хунтэй поолиин таряае

Хожомдонгуй хуряанабди,

Абажа ургуулhан ургасаяа

Амбаартаа оруулжа хадалганабди

 

Загалтай зээрдынгээ хурданда

Заимка хурэhэноо ойлгобогуйб,

Заимкын залуушуулай

Захадань хурэhэноо мэдэбэгуйб.

Ардаг жороогойнгоо хурданда

Алааша хурэhэноо мэдэбэгуйб,

Алаашын олон залуушуулаар

Ажаллажа ябаhанаа мартанагуйб.

 

Набшаhан ногооной элбэгтэ

Намарай унгэрhые ойлгобогуйб,

Наhандаа жаргалтай ябахадаа

Наhатай болоhоноо ойлгобогуйб.

 

Убhэ ногооной элбэгтэ

Убэлэй унгэрhые ойлгобогуйб,

Уедоо жаргалтай ябахадаа

Убгэн болоhоноо ойгобогуйб.

 

Адуун тээшээ дахуулhан

Ардагаа гансаарынь хайрлаарай,

Альган дээрээ тэжээhэн

Абаяа гансаарынь хайрлаарай.

 

Эжэл тээшээ дахуулhан

Эмнигээ гансаарынь хайрлаарай,

Убэр дээрээ тэжээhэн

Эхэеэ гансаарынь хайрлаарай.

 

Убэлэй сагай ерэхэдэ

Убhэ ногоон байхал даа,

Утэлоод  бидэниие байхада

Ухибууд хаража байхал даа.

 

Намарай сагай ерэхэдэ

Набшаhа намаа байхал даа,

Наhатай бидэниие болоходо

Наадаха ухибууд биил даа

 

Уужам hайхан дайдадаа

Утэлжэ hуунаб даа,

Утэлжэ hууhан бэедэмни

Ури хуугэд олон даа.

 

Нарата hайхан дайдада

Наhатай боложо hуунаб даа

Наhатай болоhон урмадам

Аша гушанууд олон даа.

 

Хабтагай Хунтэйн нюрган дээгуур

Хонидоо манахадаа налайгша hэм,

Холшорхон наhанайнгаа нухэртэеэ

Ханилаад ябахадаа налайгша hэм.

 

Ургэн Хунтэйн нюрган дээгуур

Ухэроо манахадаа налайгша hэм,

Уелhэн наhанайнгаа нухэртэеэ

Уулзаад байхадаа налайгша hэм.

 

Колхоозойнгоо ажалда

Хожомдонгуй худэлдэг hэм,

Хореод жэлдэ бригадираар

Хэлуулэнгуй худэлоо hэм.

 

Ажалжа ябаhан урмадаа

Арбан гурбан медальда хуртэбэб,

Туруун ябаhан урмадам

ВДНХ-гай путевкоор шагнаа hэн.

 

Душэнhоо улуу стаждаа

Гушаад грамотаар шагнуулааб,

Туруулэгшэнуудэйнгээ заабариие

Тургэн бушуу дуургэдэг бэлэйб.

 

Олон жэлдэ Уландаа

Парткомой гэшуун байhанби,

Колхоозойнгоо суглаанда

Правлениин гэшуунээр hунгагдагша hэм.

 

Баянхан Уланаа магтажал гээд

Балшархан наhанайм нютаг юм даа,

Бадмахан сэсэгээр бадарааша

Арадтаа алдартай нютаг юм даа.

 

Ургэн тала нютагтайб даа

Убhэниинь халюураад гоё даа,

Уелhэн олон нухэдтэйб даа

Уулзажа hуухадам гоё даа.

 

Талмай гоё нютагтайб даа

Таряаниинь дэлгэрээд гоё даа,

Танилсамаар олон нуухэдтэйб даа

Танилсажа зугаалхадам гоё даа.

 

Баргажан голойн гунзэгые

Баралаад яажа мэдэхэбиб,

Баталhан олн нухэдэйнгээ

Бодолыень яажа мэдэхэбиб.

 

Онёо голойн гунзэгые

Оймоод яажа мэдэхэбиб,

Уелээд ябаhан уетэноо

Ухааень яажа мэдэхэбиб.

 

Сэймэйн голой гунзэгые

Сээлынь яажа мэдэхэбиб,

Сасуутан олон уетэнээ

Сэдьхэлыень яажа мэдэхэбиб.

Холын газарта ябахадаа

Хурдан машинаар ябанаб даа,

Ойрохон газарта ябахадаа

Олон уетэнээ hананаб даа.

 

Талын газарта ябахадаа

Тургэн машинаар ябанаб даа,

Танил газараар ябахадаа

Турэлхидоо hананаб даа.

 

 

 

Писал:     Эрдыниев Владимир Ринчинович

                 2016-2018,   с. Улюн.

 

 

 

Ехорой дуунууд

Набтар хадын саанаhаа

Наранай гараса хатарая,

Нарин голой хюрууе

Хайласарань хатарая.

 

Ундэр хадын саанаhаа

Уулэнэй гарасар хатарая,

Ургэн голой хюрууе

Хайласарань хатарая.

 

Ундэр набтар газарые

Убэhэн ургаад тэгшэлбэ,

Улуу дутуу hанаае

Уетэн ерээд тэгшэлбэ.

 

Булган малгай hэхэлзээ

Булган ёhодоо hэхэлзээ,

Бушуу ахай hэхэлзээ

Ахай ёhодоо hэхэлзээ.

 

Хэрмэн малгай hэхэлзээ

Хэрмэн ёhодоо hэхэлзээ,

Хэсуу ахай hэхэлзээ

Ахай ёhодоо hэхэлзээ.

 

Сэгээн хадын шулууе

Сэсэг ургы гоёогоо,

Сэбэр hайхан ахайе

Сэнтэй костюм гоёогоо.

 

Ундэр хадын шулууе

Ургы сэсэг гоёогоо,

Урин hайхан дуухэйе

Оёмол костюм гоёогоо.

 

Хадын ногоон халюураа

Хада уруугаа халюураа,

Хадамал мунгэн саажамнай

Орой уруугаа халюураа.

 

Боориин ногоо халюураа

Боори уруугаа халюураа,

Бодомол мунгэн саажамнай

Орой уруугаа халюураа.

 

Малгай шэнги уулэнhээ

Манай гараха хэбэртэй,

Манаар ябаhан шаастайhаа

Зугаа гараха хэбэртэй.

 

Сагаан мандагар уулэнhээ

Саhан орохо янзагай,

Сэбэр hайхан басаганhаа

Зугаа гараха хэбэртэй.

 

Ангаарынгаа оёрhоо

Алтан шулуу бэдэрэе,

Алаг сээжын оёрhоо

Аман зугаа бэдэрэе.

 

Сэлэнгынгээ оёрhоо

Сэнтэй шулуу бэдэрэе,

Сэбэр сээжын оёрhоо

Сэсэн зугаа бэдэрэе.

 

Хээрын ганса модондо

Хэрмэн яахадаа дуулинаб даа,

Хэрэглуулхэ угэеэ мэдээгуй аад,

Хээгуур яахадаа зобоноб даа.

 

Талын ганса модондо

Тарбаган яахадаа дуулинаб даа,

Таалгуулха угэеэ мэдээгуй аад, 

Талаар яахадаа зобоноб даа.

 

Боориин ганса модондо

Булган  яахадаа дуулинаб даа,

Боролхо угэеэ мэдээгуй аад, 

Баараhан яахадаа зобоноб даа.

 

Омолиин таргууе эдиhэйб шамайгаа

Ольхоондоо хадамтай болоhойб шамайгаа.

 

Бохир бохир хатаржа

Барбагайн гурбан шандааhан,

Буга шэнгеэр хуугайлжа

Танай манай зорилго.

 

Далай соогуур тамаруулха

Дааган шинии ямар бэ,

Дахуулажа зугаалха

Зурхэн шинии ямар бэ.

 

Уhан соогуур тамаруулха

Унаган шинии ямар бэ,

Уриханаар зугаалха

 Зурхэн шинии ямар бэ.

 

Наратай байтар шуудэрлэхэ

Нарин тохойтой Баргажамни,

Наадаhаар байтар гомодохо

Наhанайм хайрата инагни.

 

Удэр байтар шуудэрлэхэ

Ургэн тохойтой Баргажамни,

Уелhээр байтар гомодохо

Оортэм  хайратай инагни.

 

Добуун добуун газараа

Доhолсоронь хатарая,

Долоо найман колхоздо

Дуулдасарань хатарая.

 

Нахир нахир газараа

Намхалзатарань хатарая,

Найма юhэн колхоздо

Дуулдасарань хатарая.

 

 

Наян табан остолбо

Нахилзажа hайхыма,

Налгай hайхан нютагнай

Дунгир татаад hайхыма.

 

Ерэн табан остолбо

Ербыхэдэжэ hайхыма,

Ерэhэн турэhэн нютагни

Дунгир татаад hайхыма.

 

Гуйдэл угы мориндо

Гурэмэл минаа хэрэгтэй,

Гэрэй манай нааданда

Ёохор зугаа хэрэгтэй.

 

Барюур угы тогооё

Барихуу байхуу дурам угы,

Басагад угы нааданда

Ошохуу байхуу дурам угы.

 

Хурим хурим гэхэдэ

Хотилзоhон бэемнай,

Хуримай малгаар болоходо

Нахилзаhан бэемнай.

 

Наадан наадан гэхэдэ

Нахилзаhан бэемнай,

Нааданай  малгаар болоходо

Хотилзоhон бэемнай.

 

 

2017 год