Информатор Очиров Доржи Ламажапович, Тибошкеева Мэжэдма Улзэтуевна.

Урда нэгэ сагта баяндайшуулда ехэ найр наадан болоhон гэхэ. Хоёр баатар хΥбΥΥд нагасануудайнгаа найрта ошоhон байгаа.найр дээрэ барилдаан, урилдаан, hΥр харбалга гэхэ мэтэ нааданууд болоhон байгаа.

Баяндайшуулда Хашха гэжэ бΥхэ баатар хΥбΥΥн бии байгаа. ЗΥΥхэйн хΥбΥΥд Хашха бΥхэтэй барилдажа, наадажа байhаар ойлгомтогΥйгøøр гарнуудынь булгалтар, мяхыень таhара татаhан байгаа. Хашха бΥхэ мэдээгээ алдажа унаад, Υхэhэн амидыешни мэдэхэгΥй юумэн хэбтэжэ байгаа гэхэ. Хоёр хΥбΥΥд хΥниие алаабди гэжэ айгаад тΥргэн гΥйлдэжэ гэртээ хΥрэжэ ерэhэн гэдэг. Эхэнь Тøøбии нэгэ нэгэ бухануудые  барижа унуулаад,  ой руу ябуулаа.

Удааншье  болоогΥй байхада  баяндайшуул гΥйлдэжэ ерэбэ. Газаань ерээд, хоёр хΥбΥΥднай баатар хΥбΥΥемнай алаа, Υтэр тΥргэн тэрэ хΥбΥΥдээ гаргагты газаашань гэжэ хашхаралдаба. Тиихэдэнь ЗΥΥхэй Υбгэн гэрhээ гараад, хΥбΥΥднай Υшøø ерээгΥй гэбэ. Хадамуудынь ЗΥΥхэйе харбажа унагаагаад гΥйлдэжэ арилhан гэдэг. Тøøбии hамганиинь нΥхэрэйнгøø алуулаад хэбтэхые хараад, хойноhоонь ошоо. Баяндайн баатарай гарнуудынь оруулаад, мяхыень оёод, хоног соо бøøлøøд байхадань, Хашха бΥхэ хорд байса амилаад, яагаа удаан унтаабииб гээд бодожо hууhан гэдэг. Бэень ямаршьегΥй элΥΥр болоод байгаа. « Би танай баатарые амидаруулааб, танай минии нΥхэрые амидаруулагты!» - гэhэн эрилтэ табяа. Баяндайшуулда Υхэhэн хуниие амидаруулха эрдэмтэй бøø угы байгаа. « Эгэшэ хайрлыт, эриhэн юумыетнай Υгэхэбди!», - гэжэ мургэжэ байхадань, гурбан бэрхые эриhэн юм гэхэ.

1) ТΥгэд зэмсэгтэй ( полный комплект) унаха морин
2)Хусэд тодхоhон тогоон
3) Хадамда гараагуй ΥхибΥΥдтэй болохо басаган (жэрмэhэн) .

Туруушын хоер бэрхые бэлэхэнээр дΥΥргээ. Жэрмэhэн басага удаан саг соо бэдэржэ, арай гэжэ олоhон гэдэг. Тøøбии удаган энэ гурые абаад гэртээ бусаhан байна. Хилганын хунтэйн хормойдо нуужэ ерэбэ. Тэрэ басаганhаа гараhан хΥбΥΥндэ Бээшэ ( Буура) hэнгэлдэр гэжэ нэрэ угэhэн байна. Бээшэ ( Буура) hэнгэлдэр ехэ олон бэшэ, ΥхибΥΥдынь ехэ бэрхэнууд. Баргажан нютагта hуулшын тайшаа Соотиин Ринчин тэрэнэй нэгэн болоно…
Иижэ ажаhуужа байхадань ехэ уер болобо. Тøøбии удаган модоор hал хээд, баруун хойно жалгада ΥхибΥΥдэй шууяан, мориной турьяан абяан гарана, тэрэ hайхан нютагта ошохо, hуурлаха гэжэ, нуужэ ерэhэн байна. Тэрээнэhээ хойно баруун хойто жалгые « Эхын ялга» гэжэ нэрлэдэг. Ехэ шутэжэ, мургэжэ hуудаг манай Буура hэнгэлдэр уг угаймнай элинсэг хулинсагнай болоно. МΥнøø Эхын жалгада 3 хøøлитиигøøр, сагаан эдеэгээр мургэдэг юм.